می‌نماید که در برابر همه انبیاء الهی ایستادگی می‌نمودند. اما مترفین چه کسانی بودند؟
«مترف» اسم مفعول از کلمه «تُرفه» به معنی وسعت دادن در نعمت است. لذا وقتی گفته می شود: «اَتْرَفَ فلانَ» معنایش این است که فلانی نعمتش از حد گذشته است. در قرآن کریم هشت بار در مذمت این گروه یاد می شود. مترفین کسانی هستند که غرق هوسرانی و شهوترانی شده‌اند و مستی نعمت آنها را به غرور و طغیان کشانده است. البته مصداق بارز این گروه پادشاهان و ثروتمندان متکبر تاریخند که می دانستند با قیام انبیاء دوران کامیابی و منافع نامشروعشان به پایان می رسد و لذا به مقابله با آنها بر می خواستند. اما بیراه نیست اگر بگوییم که امروز نیز بیشترین فساد دنیا از همین «مترفین» سرچشمه می‌گیرد.
در قرآن به خصوصیات مترفین اشاره می شود که یکی از آنها ملاک و معیار قرار دادن ثروت و امکانات مادّی و نمایش ثروت و اموالشان است:
«و (آنها که مَستِ ناز و نعمت بودند) گفتند اموال و اولاد ما (از همه) بیشتر است (و این نشانه علاقه خدا به ماست) و ما هرگز مجازات نخواهیم شد!» (سبأ، آیه 35)
همین غرور و تکبر نسبت به اموال و دارایی ها موجب سرکشی و عصیان و در نهایت ظلم و جرم و ستم آنها نیز می شد. در قرآن مترفین را با جمله «کانوا مجرمین» (هود، آیه 116) معرفی می کند که مشخص می شود این مردمان خوشگذران و پیرو لذّات، مردمانی بوده و هستند که به جرم و بزهکاری عادت کرده و در انجام آن پافشاری می کردند.
البته این اتراف و خوشگذارنی های سرمستانه پیامدهای سنگینی هم برای آنها به دنبال خواهد داشت. از جمله این پیامدها می توان به استیصال و عذاب دنیوی (انبیاء، آیات 11 تا 13) و گرفتاریها و عذاب اخروی (مومنون، آیه 64) اشاره کرد. در واقع مترفین قومی اند که «خَسر الدُّنیا و الآخِرَه» می شوند!
لزوم توجه به سه نکته مهم
1- ریشه شهوات ثروت است!
مولای متقیان علی (ع) ریشه همه شهوات و انحرافات را مال و ثروت می‌داند و می فرماید:
«الْمَالُ مَادَّهُ الشَّهَوَاتِ» (نهج البلاغه، حکمت ۵۸)
البته نباید دچار کج فهمی شد و گمان کنیم که پس فقر خوب است. حضرت در رد این فرضیه می فرمایند:
«الْفَقْرُ مَوْتُ الْأَکْبَرُ» (نهج البلاغه، حکمت ۱۶۳) فقر، مرگ بزرگ است!
2- سرمایه حضرت خدیجه یاریگر مسلمانان در روزگار تحریم
حال سؤال اساسی این است که چگونه می شود هم ثروت عامل فساد است هم بی پولی!؟ واقعیت این است که نگرش انسان اگر مطابق فرمایش قرآن شد هم ثروت کمک انسان دیندار است و هم فقر و اگر نگرش درست نباشد هم ثروت به فساد می‌کشاند هم فقر.
برای نمونه آنچه ثروتمندان بزرگ تاریخ از جمله فرعون و قارون را -که در قرآن به آنان اشاره شده- به فساد کشاند ثروتشان بود اما آنچه که حضرت خدیجه (س) را نیز به آن مقام والا رساند ثروت بود تا جایی که دارایی این بانوی نمونه تاریخ نه تنها عامل انحراف نشد بلکه کمک پیامبر اکرم (ص) و یاریگر دین مبین اسلام در روزگار سخت تحریم و تهدید و فشار کفار بر مسلمانان شد.
3- مترفین قرآنی یا لمپن های قرن ۲۱!
مقام معظم رهبری نیز برای چندمین بار در سال‌های اخیر در دیدار اخیر با مسئولان ضمن حمایت از جوانان انقلابی به نکوهش روحیه اتراف و خوشگذارنی‌های سرمستانه و نمایش ثروت در انظار عمومی پرداخته و فرمودند:
«در حرم امام خمینی(ره) راجع به جوان‌های مؤمن و انقلابی چند جمله‌ای گفتم؛ در بیرون جنجالی راه انداختند که فلانی جوان‌های انقلابی را تقویت می‌کند. این چیز جدیدی نیست، پنهان هم نیست، بنده به جوانان انقلابی متدین ارادت دارم. جوانی که توانش را صرف انقلاب می‌کند با جوانی که وقتش را صرف خوشگذرانی و ماشین‌سواری و… می‌کند یکسان نیست؛ بله حقوق اجتماعی‌شان یکی است، اما این جوان‌هایی که بعضا پول ناچیزشان را هم برای کار انقلابی خرج می‌کنند با آن جوان خوشگذران و به قول خارجی‌ها «لُمپن» فرق دارد.»
(بیانات در تاریخ 25/3/95)
