خود (ع) نبودند. زیرا امام می‌دید در پس این قیام‌ها اهداف دیگری نهفته است، لذا نتیجه آن قیام‌ها به علت غلبه دشمن یا انگیزه‌ای که شخص خود قیام‌کننده داشت، نهایتاً نتیجه آن به نفع اهل‌بیت (ع) و تشیع تمام نمی‌شد و بیشتر همّ اهل‌بیت (ع) این بود که جان شیعیان حفظ گردد و حضور تشیع در دل جامعه اسلامی استمرار یافته، دیدگاه و فرهنگ تشیع باقی بماند. از جمله قیام‌هایی که ادعای خونخواهی
اهل‌بیت (ع) را داشتند، قیام ابومسلم خراسانی بود، چون پس از شهادت حضرت اباعبدالله (ع) مسلمانان احساس غبن و پشیمانی زیادی داشتند و زمینه برای ظهور و بروز این قیام‌ها فراهم شده بود. اسم ابومسلم خراسانی از زمان امیرالمؤمنین (ع) هم مطرح بود و در برخی از منابع هست که در جنگ صفین هم امیرالمؤمنین (ع) نامی از او برده‌اند که حکومت بنی‌امیه به دست او از بین خواهد رفت، اما می‌بینیم نهایتاً همین قیام هم به دست بنی‌عباس می‌افتد که هجمه و حمله آن‌ها به پیروان اهل‌بیت (ع) بسیار بیشتر از بنی‌امیه است و در واقع روی بنی‌امیه را در زمینه خونریزی، سفّاکیت و حمله به اهل‌بیت (ع) سفید می‌کنند. حرکت کردن قبل از امام و جلو‌تر از ایشان سرنوشتی جز این ندارد. «الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَ الْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَ اللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ». این تعبیری است که امام هادی (ع) در زیارت جامعه کبیره به کار برده‌اند و همین معنا را می‌رساند. اخبار متعددی هم در باره خود ابومسلم وجود دارد، از جمله از حضرت رضا (ع) در باره او سئوال می‌کنند و ایشان می‌فرمایند ابومسلم از یاران ما نبود و او را مذمت می‌کنند.

حرکت‌هایی که بدون مد نظر قرار دادن اذن امام معصوم (ع) صورت می‌گرفت، ابتر باقی می‌ماند. حتی در بعضی از جا‌ها داریم که شخصیت قیام‌کننده شخصیت والایی بود و اهل‌بیت (ع) او را دوست داشتند، اما امام با او همراهی نمی‌کرد، چون امام مصالحی را می‌دید که دیگران نمی‌دیدند. شاید بعضی از شیعیان دلخور هم می‌شدند، چون امام حرکت‌های پرشور را تأیید نمی‌کند. آن‌ها می‌پرسیدند چرا با این‌که شرایط برای قیام علیه دستگاه ظلم و جور فراهم است، موافقت نمی‌کنند؟ این برمی‌گردد به رسالتی که امام
معصوم (ع) داشت و چشم بینا و بصیری که ما معتقدیم امام دارد و می‌بیند این قیام‌ها نهایتاً راه به جایی نمی‌برند، چون امام وظیفه دارد جریان شیعی و جان شیعیان را در دل زمانه حفظ کند.

خراسانی‌ها علاقه خاصی به اهل‌بیت (ع) داشتند، فکر انتقام‌جویی از مسببین جریان عاشورا و کسانی که باعث شدند آن فاجعه عظیم در طول تاریخ شکل بگیرد، در دل تمام شیعیان بوده و هست و خواهد بود. ریشه اصلی قیام‌هایی که توسط شیعیان صورت گرفته، انتقام‌جویی از خون اباعبدالله‌الحسین (ع) بوده است. یعنی وقتی کسی می‌آمد و با این پرچم قیام می‌کرد و خود را در معرض قرار می‌داد، بسیاری از شیعیان به او رجوع و از او حمایت می‌کردند، فارغ از این‌که دنبال این باشند که آیا او در آن ادعا صادق هست یا نیست و سرانجام آن قیام به کجا ختم می‌شود و نتیجه قیام و شرایط آن زمان چیست؟

ابومسلم خراسانی سوءاستفاده از اهل‌بیت (ع) را مستمسک قرار داد تا به جاه و مقام برسد؛ امام این را می‌دیدند و می‌دانستند خروجی این قیام باعث می‌شود شیعیان در سختی و شدت بیشتری قرار بگیرند، لذا این حرکت را نهی کردند و بعد هم دیدیم سرانجام این قیام به کجا کشیده شد.

اما همواره در طول تاریخ تشیع عده‌ای بودند که تند‌تر از امام حرکت می‌کردند. چون شور و انگیزه‌ای برای قیام در دلشان بود و حتی فکر می‌کردند امام اشتباه می‌کند. ولو این‌که به امام اعتقاد و علاقه داشتند، ولی وقتی می‌دیدند کسی برای خونخواهی اباعبدالله (ع) قیام می‌کند، دنبال او می‌رفتند. در مورد این قیام هم همین گونه بود، با اینکه حتی شخصیت ابومسلم هم مورد تأیید امام نبود.

سرانجام او قیام کرد و حکومت را به بنی‌عباس سپرد و در ‌‌نهایت هم به دست خود آن‌ها کشته شد. درسی که از قیام ابومسلم خراسانی برجای ماند و سرانجام عبرت‌آموزی که پیدا کرد؛ این است که شور حماسی ما را از امام جلو‌تر نبرد. تاریخ نشان داده است که چرا حرکت جلو‌تر از امام مورد نهی واقع شده است و همواره مسیر آن به بیراهه کشیده شده است.