شعاری که با موضوع رمضان سروده می‌شوند، به عنوان «رمضانیه» معروف‌اند؛ یعنی شاعرانی که با موضوع رمضان شعر می‌سرایند، این اشعار را با عنوان «رمضانیه» می‌شناسند.
اشعاری که با موضوع رمضان سروده می‌شوند، به عنوان «رمضانیه» معروف‌اند؛ یعنی شاعرانی که با موضوع رمضان شعر می‌سرایند، این اشعار را با عنوان «رمضانیه» می‌شناسند.موضوعاتی که شاعران درباره ماه رمضان توجه بیش‌تری به آنها داشته‌اند، استقبال از ماه مبارک رمضان، تأمل در فلسفه روزه‌داری و حکمت آن، اشاره به آداب افطار و گشودن روزه، تأمل در فلسفه لیالی قدر و شهادت مولا امیرالمؤمنین علی (ع)، وداع با ماه رمضان و همچنین استقبال از عید سعید فطر است.نوعی از شعر که شاعران با موضوع استقبال از عید سعید فطر می‌سرایند، به عنوان «فطریه» معروف است؛ برای مثال، مولانا در استقبال از آمدن ماه مبارک رمضان گفته است:
مبارک باد آمد ماه روزه
رهت خوش باد ای همراه روزه
شدم بر بام تا مه را ببینم
که بودم من به جان دلخواه روزه
باز در شعر دیگری می‌گوید:
آمد رمضان و عید با ماست
قفل آمد و آن کلید با ماست
موضوع دیگری که شاعران مسلمان پارسی‌زبان در ارتباط با ماه رمضان به آن توجه داشته‌اند، این است که انسان‌ها را از روزه‌ی جسم به روزه‌ی جان و در اصل، از روزه‌ی ظاهر به روزه‌ی باطن دعوت کرده‌اند و در این موضوع تأمل داشته‌اند که مفهوم رمضان تنها نخوردن و نیاشامیدن نیست؛ بلکه باید جسم و جان همگی روزه باشند و به دنبال معصیت نروند. برای مثال، از سعدی شعری است که می‌گوید:
شنیدم که نابالغی روزه داشت / به صد محنت آورد روزی به چاشت // به کتابش آن روز سائق نبرد / بزرگ آمدش طاعت از طفل خرد // پدر دیده بوسید و مادر سرش / فشاندند بادام و زر بر سرش // چو بر وی گذر کرد یک نیم‌روز / فتاد اندر او آتش معده سوز // به دل گفت اگر لقمه چیزی خورم / چه داند پدر غیب یا مادرم// چو روی پسر در پدر بود و قوم / نهان خورد و پیدا به سر برد صوم // چه داند که در بند حق نیستی / اگر بی‌وضو در نماز ایستی؟...
موضوعاتی که شاعران درباره ماه رمضان توجه بیش‌تری به آنها داشته‌اند، استقبال از ماه مبارک رمضان، تأمل در فلسفه روزه‌داری و حکمت آن، اشاره به آداب افطار و گشودن روزه، تأمل در فلسفه لیالی قدر و شهادت مولا امیرالمؤمنین علی (ع)، وداع با ماه رمضان و همچنین استقبال از عید سعید فطر است.
شاعران پارسی‌زبان در استقبال از لیالی بابرکت قدر و در بیان فلسفه شب‌های قدر، اشعار فراوانی سروده‌اند؛ برای مثال، صائب تبریزی در ارتباط با لیالی قدر می‌گوید: بی‌قدری ما چون نشود فاش به عالم
ماهی که شب قدر در او بود نهان رفت
از شاعران معاصران نیز امیرعلی مصدق درباره‌ی شب‌های قدر گفته است:
شب قدر است بیا قدر بدانیم کمی
خانه‌ی دل ز گناهان بتکانیم همی
زمانی که ماه رمضان به پایان می‌رسد، شاعران ضمن اظهار تأسف و حسرت از رفتن این ماه مبارک، خوشحالی خود را از آمدن عید سعید فطر اظهار می‌کنند؛ برای مثال، بیتی معروف است که می‌گوید:
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت
صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت
همچنین صائب تبریزی در شعری می‌گوید:
افسوس که ایام شریف رمضان رفت
سی عید به یک مرتبه از دست جهان رفت
افسوس که سی پاره‌ی این ماه مبارک
از دست به یک‌باره چو اوراق خزان رفت
مبارک باد آمد ماه روزه
رهت خوش باد ای همراه روزه
شدم بر بام تا مه را ببینم
که بودم من به جان دلخواه روزه
باز در شعر دیگری می‌گوید:
آمد رمضان و عید با ماست
قفل آمد و آن کلید با ماست
موضوع دیگری که شاعران مسلمان پارسی‌زبان در ارتباط با ماه رمضان به آن توجه داشته‌اند، این است که انسان‌ها را از روزه‌ی جسم به روزه‌ی جان و در اصل، از روزه‌ی ظاهر به روزه‌ی باطن دعوت کرده‌اند و در این موضوع تأمل داشته‌اند که مفهوم رمضان تنها نخوردن و نیاشامیدن نیست؛ بلکه باید جسم و جان همگی روزه باشند و به دنبال معصیت نروند. برای مثال، از سعدی شعری است که می‌گوید:
شنیدم که نابالغی روزه داشت / به صد محنت آورد روزی به چاشت // به کتابش آن روز سائق نبرد / بزرگ آمدش طاعت از طفل خرد // پدر دیده بوسید و مادر سرش / فشاندند بادام و زر بر سرش // چو بر وی گذر کرد یک نیم‌روز / فتاد اندر او آتش معده سوز // به دل گفت اگر لقمه چیزی خورم / چه داند پدر غیب یا مادرم// چو روی پسر در پدر بود و قوم / نهان خورد و پیدا به سر برد صوم // چه داند که در بند حق نیستی / اگر بی‌وضو در نماز ایستی؟...
موضوعاتی که شاعران درباره ماه رمضان توجه بیش‌تری به آنها داشته‌اند، استقبال از ماه مبارک رمضان، تأمل در فلسفه روزه‌داری و حکمت آن، اشاره به آداب افطار و گشودن روزه، تأمل در فلسفه لیالی قدر و شهادت مولا امیرالمؤمنین علی (ع)، وداع با ماه رمضان و همچنین استقبال از عید سعید فطر است.
شاعران پارسی‌زبان در استقبال از لیالی بابرکت قدر و در بیان فلسفه شب‌های قدر، اشعار فراوانی سروده‌اند؛ برای مثال، صائب تبریزی در ارتباط با لیالی قدر می‌گوید: بی‌قدری ما چون نشود فاش به عالم
ماهی که شب قدر در او بود نهان رفت
از شاعران معاصران نیز امیرعلی مصدق درباره‌ی شب‌های قدر گفته است:
شب قدر است بیا قدر بدانیم کمی
خانه‌ی دل ز گناهان بتکانیم همی
زمانی که ماه رمضان به پایان می‌رسد، شاعران ضمن اظهار تأسف و حسرت از رفتن این ماه مبارک، خوشحالی خود را از آمدن عید سعید فطر اظهار می‌کنند؛ برای مثال، بیتی معروف است که می‌گوید:
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت
صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت
همچنین صائب تبریزی در شعری می‌گوید:
افسوس که ایام شریف رمضان رفت
سی عید به یک مرتبه از دست جهان رفت
افسوس که سی پاره‌ی این ماه مبارک
از دست به یک‌باره چو اوراق خزان رفت
