قرآن کریم نیز طبیعتاً همین جایگاه را در میان پیروان آخرین دین الهی داراست که البته این سخن به معنای همترازی این کتاب که قطعاً سخن مستقیم خداوند با بشر است با سایر کتب که به اذعان همگان منحرفند، نیست. سیره نبوی در اعزام حفاظ و قرا به مناطق مختلف جهت تبلیغ اسلام و دعوت مردم به اسلام نیز نمایانگر جایگاه والای قرآن کریم در اشاعه و ترویج این دین مبین در زمان حیات شخص رسول مکرم اسلام است.
قرآن، قانون اساسی جمهوری اسلامی
پس از وقوع انقلاب اسلامی توجه به این سند حیات بخش بشری در ایران رو به فزونی نهاد. اصول و شالوده قانون اساسی نظام بر پایه آیات قران کریم نگاشته شد، استناد به فرازهای قرآنی در سخنان رهبران جامعه یکی از خمیرمایه‌های اصلی بحث بود و در سطح جامعه نیز مجالس مختلف انس با قرآن به شکل چشمگیری رونق گرفت و این روند تا امروز نیز با فراز و فرودهای مختلف اما مشخصاً با سیر صعودی قابل رهگیری است که این مهم را می توان به عنوان نویدبخش شالوده ریزی برای نیل به مدینه فاضله نبوی دانست.
برگزاری نمایشگاه ها، برپایی مسابقات ملی و بین المللی، تشکیل نهادهای مختلف قرآنی و حمایت های مختلف از فعالیت‌های این حوزه همگی دلالت بر موضوع مذکور، یعنی توجه روز افزون به قرآن کریم دارد.
اما با همه این توجهات به نظر می رسد در بخش هایی در زمینه توجه به جایگاه و اهمیت قرآن کریم نارسایی وجود دارد که ضروری است مورد مداقه مسئولین و دغدغه مندان قرار گرفته و برای رفع آن تلاش شود زیرا این کتاب الهی و نصوص آن، زیربنای نظام جمهوری اسلامی و جامعه اسلامی ایران است و اگر به شایستگی در راه برجسته سازی و تبیین آن قدم برداشته نشود،اصلی ترین آسیب‌ها در مبانی خواهد بود.
«در ثمینی» که باید رایگان توزیع شود
به نظر می رسد بحث چاپ، نشر و توزیع قرآن کریم در سطح جامعه، یکی از همان بخش هایی است که باید بیشتر به آن پرداخت و نیاز به توجه خاصی دارد. اگر با دید منصفانه بخواهیم به این بخش بنگریم باید اذعان داشت در زمینه دقت در چاپ و وسواس در تطبیق قرآن های چاپی با مصحف امام، ایران را اگر نگوییم پیشروترین کشور، اما باید گفت یکی از کشورهای پیشرو باید قلمداد کرد.
دقت بالا در عدم راهیابی اغلاط مختلف به قرآن ها، دقت در صحت ترجمه ها و سایر موارد از این دست، نقاط برجسته ای است که باید مورد قدردانی و توجه ویژه قرار داد اما با همه اینها به نظر می رسد بحث توزیع قرآن در سطح جامعه چندان مناسب نیست.
ناکافی بودن تعداد قرآن های با کیفیت مرغوب، چاپ های جدید و ترجمه های به روز در منازل افراد و مساجد مناطق دور افتاده و حتی برخی شهرستان ها و قیمت‌های نسبتاً بالای قرآن و به تبع آن کاسته شدن از توان بخش هایی از جامعه برای تهیه مصاحف جدید شمایی از این معضل را به نمایش می گذارد اما این مشکل چرا به وجود آمده و چگونه می توان آن را حل کرد؟
بازهم کاغذ
به نظر می رسد یکی از عوامل برخی مشکلات در زمینه توزیع مناسب قرآن را باید در قیمت تمام شده چاپ مصاحف یافت. کاغذ به عنوان اصلی ترین بخش تشکیل دهنده هر کتابی، بخش عمده ای از هزینه را شامل می شود که بدیهی است چاپ قرآن نیز از این قاعده مستثنا نیست و بالا رفتن قیمت کاغذ سهم عمده‌ای در افزایش هزینه تمام شده چاپ قرآن ها دارد. داشتن توقع از چاپ کنندگان قرآن برای پایین نگاه داشتن قیمت علیرغم افزایش هزینه کاغذ نیز چندان معقول نیست زیرا این صنف نیز همانند سایر اصناف نیازمند کسب درآمد و امرار معاش خود هستند و نمی‌توان از آنها برای ایثار خارج از توان انتظار داشت.
علاوه بر قیمت کاغذ، بالا رفتن قیمت اقلام مصرفی و دستمزد پرسنل چاپخانه‌ها را نیز باید در بالا رفتن هزینه چاپ قرآن ها مؤثر دانست.
چاره چیست؟
بحث توزیع قرآن کریم با هزینه مناسب و حتی هدیه کامل آن یکی از جدی ترین مباحثی است که نهادهای مختلف مسئول و افراد صاحب امکانات باید مدنظر قرار دهند. اختصاص بخش هایی از درآمد آستان‌های مقدسه به امر توزیع رایگان قرآن های با کیفیت چاپ مطلوب و ترجمه های مناسب در میان زائرین یکی از راهکارهایی است که می تواند مورد توجه واقع شود. درآمدهای حاصله آستان های اهل بیت در ایران به لطف نفوذ مکتب حقه جعفری و استقرار دولت اسلامی، بسیار قابل توجه است که بخشی از آن می تواند صرف این مورد شود کما این که مشاهده می شود عربستان سعودی در موسم حج و عمره، با صرف هزینه های فراوان اقدام به توزیع قرآن و کتب رایگان در میان زائرین می کند که البته برخی از این کتب در جهت ترویج عقاید انحرافی رژیم حاکم است اما در مقابل زائرین حرم های اهل بیت(ع) در ایران به ندرت ممکن است دیده باشند که در این آستان ها کتاب یا قرآنی به عنوان تبرک و سوغات اهدا شده باشد و این امر یکی از موارد مغفولی است که تولیت های آستان ها می توانند به آن توجه داشته باشند.
ترویج موقوفات قرآنی از دیگر راه های کمک به ترویج و توزیع مصاحف در میان مردم است. سالانه وقف های بسیاری در کشور برای مصارف مختلفی از قبیل ساخت مسجد، حسینیه،کتابخانه و .... صورت می‌گیرد اما به نظر می رسد وقف برای ترویج و توزیع قرآن هنوز چندان نهادینه نشده است. حجت الاسلام محمدزاده، مدیرکل اوقاف استان تهران هفته گذشته در نشستی، خبر از کمبود وقف در برخی زمینه ها از جمله موقوفات قرآنی داده بود. برای جبران این خلأ باید دستگاه های مختلف متولی، به امر فرهنگ سازی و توجیه واقفین در این زمینه بپردازند تا از طریق کمک های خیرین، گامی مؤثر در جهت ترویج قرآن کریم برداشته شود.
حمایت های دستگاه های متولی چاپ و نشر و تهیه کاغذ از چاپخانه های قرآن کریم نیز نقش بسزایی در پایین آمدن هزینه های این بخش دارد که پرداخت یارانه های مختلف و البته نظارت بر نحوه هزینه کرد صحیح آنها، می تواند عامل مؤثری در رفع معضل مطروحه باشد.
کمک های خیرین نیز مسئله ای است که باید به آن توجه ویژه داشت. هستند افراد بسیاری که حاضرند برای اسلام هر گونه فداکاری و مساعدت مالی انجام دهند اما ممکن است به دلیل عدم اطلاع از ضرورت توزیع مناسب و گسترده قرآن کریم در این مسیر قدم بر نمی‌دارند که اگر به این افراد آگاهی لازم داده شود می توانند در پیشبرد فرهنگ قرآنی و نفوذ این کتاب الهی در میان آحاد مردم پیشقدم باشند. مرحوم آیت الله مشکینی (ره)یکی از نمونه‌های برجسته پیشگامان در امر توزیع قرآن با قیمت مناسب در میان مردم و سعی در جهت زمینه سازی برای انس هر چه بیشتر مردم با این کتاب الهی بودند.
در زمانی که برخی این تصور غلط را در میان مسلمانان شایعه می‌کردند که قرآن شیعیان متفاوت از قرآن اهل تسنن است و در زمانی که قیمت خرید قرآن در خارج از کشور برای مسلمانان و علاقه‌مندان به اسلام، بسیار بالا بود، آیت‌الله مشکینی به چاپ قرآن در تیراژ بالا، با کیفیت مطلوب و قیمت بسیار پایین همت گماردند و چاپخانه و مرکز «الهادی» و قرآن‌هایی که به طور گسترده در خارج از کشور در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت، حاصل چنین تلاشی بود.
قرآن، مهمترین ابزار صدور انقلاب
انقلاب اسلامی بر پایه قرآن کریم و تعالیم توحیدی آن بنا شد و قطعاً یکی از اصلی ترین راهبردهای صدور آن نیز، تعمیق آشنایی مردم با این کلام وحیانی است. در درجه اول مسئولان و افراد صاحب توان باید در جهت آشنایی مردم داخل ایران با این کتاب مقدس همت گمارند تا در مراحل بعدی بتوان با شتاب و جدیت بیشتری به صدور آرمان های رهایی بخش انقلاب اسلامی پرداخت. فراموش نباید کرد که یکی از اصلی ترین ترفندهای دیرین دشمنان اسلام ناب، این بوده است که شیعیان را گروهی مخالف قرآن کریم موجود در میان مسلمانان جلوه دهند و دفع این شبهه و تهمت نیازمند عزم همگانی است.
به امید روزی که شاهد توزیع قرآن های مجید به صورت آسان و حتی رایگان در میان افراد جامعه باشیم و به جرأت بتوانیم بگوییم هر ایرانی حتماً یک قرآن به عنوان مونس خود به همراه دارد.
