حمیدرضا ترقی - رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان ارزشمند خود خطاب به مسئولان و کارکنان حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح کشور فرمودند: فهم، دشمن‌شناسی و لحظه‌شناسی ملت ایران یکی از مسائل اعجاب‌انگیز است. 27/10/91
دشمن‌شناسی یکی از محوری‌ترین موضوعات دفاعی کشور است، زیرا تنها با شناخت دشمن است که می‌توان احتمال پیروزی و یا شکست را مشخص کرد و زمینه‌های دفاعی را در کشور پدید آورد.
اهمیت دشمن‌شناسی در عرصه سیاسی و اجتماعی امروز که جنگ نرم حاکم بر روابط کشورهای متخاصم دنیاست بر کسی پوشیده نیست.
اهمیت دشمن‌شناسی
شناخت دشمن ضروری‌ترین ابزار اولیه مبارزه است و از این طریق می‌توان بقای جامعه وانقلاب را تضمین نمود، متأسفانه تاریخ سیاسی بشر پر است از بی‌توجهی و غفلت ملت‌ها از دشمن که موجب شکست و اضمحلال آنها شده است.
اگر امروز قدرت‌های بزرگ با ایجاد سازمان‌ها و تشکیلات اطلاعاتی و جاسوسی و بودجه‌های سنگین تلاش می‌کنند تا دشمنان بالقوه و بالفعل خود را شناسایی کنند و نقشه‌های آنها را قبل از اجرا خنثی سازند، بی‌جهت نیست.
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «الا و ان اعقل الناس عبد عرف ربه فأطاعه و عرف عدوه فعصاه»؛ آگاه باشید، عاقل‌ترین مردم کسی است که خدایش را بشناسد و از او پیروی کند و دشمن را نیز بشناسد و آنگاه نافرمانیش نماید.
امیر مؤمنان(ع) که خود با دشمنان به‌ظاهر مسلمان روبه‌رو بود می‌فرماید:
از دشمن پنهان بیشتر از دشمن آشکار برحذر باشد.
آفت قدرتمند، ضعیف شمردن دشمن است.
مقام معظم رهبری می‌فرمایند:
مشخص کردن دشمن اصلی و متمرکز شدن روی دشمنان اصلی از مسائل مهم است. 15/11/81
بگردید دشمن اصلی را بیابید و به مردم معرفی کنید. 15/12/81
دشمن را در هر لباسی بشناسید. 15/12/81
اشتباه نگرفتن دشمن
ملت ایران با هدایت‌گیری از رهبری و مرجعیت دینی در طول دوران انقلاب اسلامی دشمن‌شناسی خود را نشان‌داده و تقدم خود بر نخبگان و روشنفکران سیاسی را به اثبات رسانده است.
رهبر معظم انقلاب با توجه به اشتباهات نخبگان سیاسی جامعه در دشمن‌شناسی وعوضی گرفتن دشمن و توپ‌زدن‌های متعدد به دروازه خودی، در این باب تذکرات متعددی داده‌اند:
برای یک رزمنده بزرگترین خطر این است که جهت‌گیری را گم کند، نداند دشمن کجاست، دوست کجاست، اگر ندانست دشمن کجاست و دوست کجاست، آن وقت ممکن‌است به طرف دوست آتش کند، به خیال اینکه دارد به طرف دشمن آتش می‌کند. 23/2/88
متأسفانه تنگ‌نظری‌ها و تعصبات گروهی و حزبی و خودشیفتگی‌های بی‌اساس موجب‌شده در جبهه حق بعضی از ره گم‌کرده‌ها، دوستان مختلف‌السلیقه را با دشمن اشتباهی بگیرند و با آنها همان برخوردی را بنمایند که با دشمنان می‌کنند. وقتی اصولگرایی علیه اصولگرای دیگر موضع می‌گیرد و مثل دشمن او را می‌کوبد و نفی می‌کند، چطور می‌توان باورکردکه او دشمن‌شناس است؟«مبادا دوست و دشمن را مخلوط کنید، مبادا رفتاری را که با دشمن باید داشت، با دوست انجام دهید». 15/4/88
رهبری باز فرمودند: جبهه قاسطین، جبهه دشمن بود. جبهه آشتی ناپذیر بود. با علی(ع) آشتی‌کن نبود.
امروز هم عیناً همان‌طور است، جبهه دشمن، غیر از آن آدم غافلی است که خودی هم هست، منتها بیچاره دچار غفلت و اشتباه و فریب می‌شود. این آن دشمن اصلی نیست. دشمن اصلی آن‌کسی است که پشت‌سر این قرار می‌گیرد اما خودش را نشان نمی‌دهد، در داخل کشور خودش را نشان نمی‌دهد، درخارج کشور چرا کاملاً چهره او آشکار است. 22/9/78
همصدا با دشمن نشوید
رهبر عزیز انقلاب از موضع یک فرمانده قوی و متوجه و دقیق که می‌فهمد دشمن از کجا می‌خواهد حمله کند و این را به نیروهای خودش تفهیم می‌کند، می‌فرمایند: «هر آدم عاقلی تا دید دشمن برایش کف می‌زند، باید به فکر فرو برود و بگوید من چه غلطی کردم، من چه‌کار کردم که دشمن برای من کف می‌زند. باید به خود بیاید.
حالا شما وقتی که می‌بینی دشمن برایت کف می‌زند، باید بفهمی که به دروازه خودی گل زده‌ای! ببین چرا زدی؟ ببین چه اشتباهی کردی، بگرد مشکل خودت را پیدا کن و توبه کن». 26/9/78
معظم‌له بارها این نکته را اشاره نموده‌اند که: نباید با دشمن همصدا شد، نباید جدول دشمن را پرکرد، نباید پازل دشمن را تکمیل کرد، نباید صدای دشمن را در داخل بازتاب داد. 25/6/89
امام‌خمینی(ره) به‌قول رهبر معظم انقلاب یک لحظه نه خود از کید و حیله دشمن غفلت کرد و نه گذاشت که مسئولان غفلت کنند.
دشمن ما دستگاه عظیم استکبار است که مهمترین تصمیم‌گیرهایش سرمایه‌داران صهیونیست و کمپانی‌دارها و تراست‌دارها و کارتل‌دارهای گردن‌کلفت دنیا هستند.
دشمن ما قاسطین زمانند که ولایت رهبری انقلاب را نپذیرفته و با قانون‌گریزی و عدم پذیرش داوری او در اختلافات از حکم ایشان سر باز زده‌اند.
اینان روشی آشتی‌ناپذیر با نظام و ولایت را در پیش گرفته و با انگیزه قدرت‌طلبی رقابت غیرنظام‌مند و غیرقانونی را دنبال کردند که با شعارهای دروغین و فریب‌کارانه همراه گشته و فتنه‌ای پدید آورد که به جامعه و کشور و نظام آسیب زد و برای همه زحمت درست کرد و اگر نبود آگاهی‌بخشی عمارها و بصیرت‌بخشی رهبری، کشور را دستخوش بی‌ثباتی می‌کرد، لذا باید انصاف داد که دشمن‌شناسی و موقع‌شناسی این ملت نمی‌گذارد دشمن در اهداف و مقاصد خود کامیاب شود و این موقع‌شناسی مردم ایران، انسان را دچار اعجاب می‌کند. 26/11/90 و 27/10/91