ابزار داستان و استفاده از آن یکی از پایه‌های ساخت تاریخ و یا تمدن است. وجود داستان‌هایی که ریشه‌های واقعی و صحیح دارند را می‌توان منابعی تاریخی و البته نه تمام سند برای دوره‌های بعد دانست. تأثیر‌گذاری این نوع از ادبیات مکتوب در دنیا سابقه‌ای بسیار طولانی دارد، کما اینکه این روزها به برخی از مستندات تاریخی که تا سال‌ها به عنوان اسناد معتبر و پایه‌ای از آنها یاد می‌شد، به عنوان داستان و یا حتی تخیلات نویسنده یاد می‌شود. انقلاب اسلامی ما یک پدیده یا یک حادثه اتفاقی نبوده است؛ از این رو برای مستند‌سازی و حتی آشنایی نسل‌های بعد با این معجزه بزرگ می‌توان از این ابزار استفاده کرد. داستان‌ها، به‌خصوص داستان‌هایی که ریشه‌های درست و تاریخی دارند، می‌توانند الگوهای خوبی برای ادامه مسیر انقلاب‌مان باشند. می‌توان گفت که متأسفانه در سه دهه اخیر(سه دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی) کار منسجمی درباره ادبیات انقلاب انجام نشده است. البته کارهای پراکنده‌ای بوده ولی آنها منسجم و ریشه‌ای نبوده است. حوادث انقلاب می‌تواند دستمایه مناسبی برای نویسندگان باشد؛ حوادثی که هرکدام از آنها در هر مرحله‌ای را می‌توان به عنوان موضوع اصلی قرار داد.
چرا جشنواره داستان انقلاب
برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌ها می‌تواند بستر خوبی برای جذب آثار و انگیزشی برای نویسندگان این حوزه باشد. امسال و در سی و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، پنجمین جشنواره داستان انقلاب برگزار شد. امیرحسن فردی دبیر هنری پنجمین جشنواره داستان انقلاب اسلامی در خصوص شروع و ادامه این حرکت ادبی می‌گوید: «انگیزه شروع این حرکت ادبی بر این اساس بود که ما متوجه شویم، بعد از گذشت 30 سال از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی، در مورد ادبیات داستانی انقلاب کار منسجمی صورت نگرفته است. حوادث انقلاب می‌تواند دستمایه مناسبی برای نویسندگان باشد، به همان شکلی که برای ادبیات داستانی دفاع‌مقدس جشنواره داشتیم و الان چندین سال است این کار دارد ادامه پیدا می‌کند اما برای انقلاب، ادبیات داستانی نداشتیم. با اینکه انقلاب حادثه خیلی بزرگی بود و مبارزات خیلی گسترده‌ای برای پیروزی این انقلاب در طول تاریخ معاصر اتفاق افتاده بود و حوادث زیادی دست به‌دست هم دادند تا منجر‌به پیروزی انقلاب اسلامی شدند که همه این‌ها می‌تواند دستمایه بسیار مناسبی برای نویسندگان باشد. ما با این هدف که بتوانیم در جهت تقویت داستان انقلاب گام‌هایی برداریم جشنواره را طراحی کردیم.»
به نظر می‌رسد در مورد توجه به این موضوع و اصالت بخشیدن به آن دچار غفلت شده باشیم. می‌توان گفت که یکی از عوامل راه‌اندازی دیرهنگام این جشنواره(امسال پنجمین دوره آن برگزار می‌شود) این است که دستگاه‌های فرهنگی کشور مثل وزارت ارشاد در دوره‌ای دچار غفلت شدند، وزارت ارشاد است که باید فضای فرهنگی و ادبی کشور را رصد کند و کمبودها را شناسایی کند؛ خلأها را بشناسد و درصدد رفع آن برآید. مثل هر وزارتخانه‌ای که در حیطه مسئولیت خودش تدبیر می‌کند، صحنه را می‌بیند و کمبودها را احساس می‌کند که چه بخشی جلو رفته و چه بخشی کند می‌رود و چه بخشی اصلاً حرکت نکرده است. شاید بتوان گفت که مدیران ارشاد به‌خصوص در دوره اصلاحات به علت حالت انفعالی در برابر جریانات روشنفکری غرب‌زده می‌ترسیدند از ادبیات داستانی انقلاب حرف بزنند و نگران بودند که مسخره شوند. متأسفانه در حدود دو دهه وزارت فرهنگ ما مواضع انفعالی، غیرقابل قبول و غیرانقلابی داشت و متأسفانه گرفتار آن شده بود. این غفلت بزرگی بود. همه انقلاب‌ها در پی خودشان یک ادبیات داستانی آفریدند و حالا چرا انقلاب اسلامی ما از این نعمت محروم شد؟
ما مدیون هستیم
شاید بیراه نباشد که بخواهیم به خود نویسندگان یادآور شویم ما همه وامدار و مدیون این انقلاب هستیم. تصور کنید اگر انقلاب در این کشور اتفاق نیفتاده بود ما چه حال و روزی داشتیم و در کجا بودیم؟ آن زمان که ما به شدت تحقیر می‌شدیم و تاراج می‌شدیم این انقلاب به ما عزت و سربلندی داد. با اینکه دستخوش سختی شدیم ولی همین سختی افتخار‌آفرین و شیرین است. اگر نویسندگان ما از هر قشری، خاطرات شیرین دوران انقلاب را از سینه‌ها درآورند و نگذارند که این خاطرات محبوس بماند، عده‌ای که خودشان آن دوره را درک کرده‌اند و توانایی نوشتن هم دارند و عده‌ای که تنها آن دوران را درک کرده‌اند، منبعی غنی برای این خاطرات هستند که همه‌شان هم می‌توانند داستان‌هایی انقلابی شوند. این خاطرات و داستان‌ها را می‌توان امانت‌هایی دانست که باید به نسل‌های بعد و صاحبان این انقلاب برگرداند. برای نویسندگان کشورهای دیگر، انقلاب یک فرصت طلایی است، در برخی از کشورها نویسندگان با تخیلات خود از داستان‌های انقلابی می‌نویسند. آنها از اتفاقات کوچک خود انقلاب‌هایی خلق می‌کنند که بیشتر تخیلی است تا حقیقت.
جشنواره پنجم داستان انقلاب اسلامی
اختتامیه پنجمین جشنواره ادبی داستان انقلاب اسلامی در روز 18 بهمن‌ماه در حوزه هنری برگزار می‌شود؛ این موضوع در نشست خبری دبیران این جشنواره عنوان شد. به گزارش خبرنگار شما، فردی، دبیر هنری پنجمین جشنواره داستان انقلاب در این نشست ضمن ابراز خرسندی از برگزاری پنجمین جشنواره داستان انقلاب گفت: اگر موفقیتی در زمینه ادبیات داستانی ما رخ داد، بخش مهمی از آن به‌خاطر زحمات و تلاش‌های اصحاب رسانه بوده است و در غیاب رسانه‌ها پیشرفتی در ادبیات داستانی نمی‌داشتیم. وی با تأکید بر اینکه رسانه‌ها نقش اساسی در پیشرفت و تعالی ادبیات داستانی و به‌طور کلی هر مقوله‌ای دارند، اظهار کرد: ادبیات داستانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی جان تازه‌ای گرفته و شادابی خاصی را در آن شاهدیم. در ادبیات انقلاب حرکت جدید صورت گرفته که تاکنون در کشور ما سابقه نداشته است و الحمدلله این حرکت مورد قبول نویسندگان قرار گرفته است. وی ادامه داد: البته منظور من از نویسندگان، همه نویسندگان کشور نیستند بلکه منظور من نویسندگانی هستند که به انقلاب اسلامی و سربلندی و استقلال ایران باور دارند، این نویسندگان عموماً از هنرمندان جوان هستند و پنجمین جشنواره داستان انقلاب امروز می‌تواند این را اعلام کند که حرکت ادبی ادبیات داستان انقلاب مورد پذیرش نویسندگان متعهد و جوان کشور قرار گرفته و آنها می‌توانند دورنمای روشنی را برای ادبیات داستانی کشور رقم بزنند.
در ادامه این جلسه قربانی، مدیر مرکز محافل و جشنواره‌های حوزه هنری با اشاره به اینکه 10مهر ماه زمان اعلام فراخوان پنجمین جشنواره داستان انقلاب بود، افزود: از ابتدای اعلام فراخوان جشنواره تا پایان مهلت آن ـ 15 آذر ماه ـ تعداد 347 اثر از 228 نویسنده در سامانه مرکز محافل و جشنواره‌های حوزه هنری به ثبت رسیده است که از این تعداد 207 اثر در بخش داستان کوتاه بزرگسال، 81 اثر در بخش داستان کوتاه نوجوان، 34 اثر در بخش رمان بزرگسال و 23 اثر در بخش رمان نوجوان بود. وی با اشاره به راهیابی 72 اثر به مرحله دوم داوری‌ها اظهار داشت: از تعداد 347 اثر 72 اثر به مرحله دوم داوری راه‌یافتند که از این تعداد 34 اثر در بخش داستان کوتاه بزرگسال، 17 اثر در بخش داستان کوتاه نوجوان، 13 اثر در بخش رمان بزرگسال و هشت اثر در بخش رمان نوجوان بود. قربانی با بیان اینکه مرحله اول داوری آثار دی‌ماه به پایان رسیده است، ادامه داد: در بخش بزرگسال راضیه تجار، فیروز زنوزی‌جلالی و محمد کاظم مزینانی و در بخش نوجوان سمیرا اصلان‌پور، حسین فتاحی و خسرو باباخانی داوری آثار را به‌عهده دارند.
دبیر اجرایی پنجمین جشنواره داستان انقلاب با اشاره به جوایز پنجمین جشنواره داستان انقلاب ادامه داد: در پنجمین جشنواره داستان انقلاب در بخش رمان، به اثر برگزیده 10 میلیون ریال، اثر برتر 70 میلیون ریال و اثر تقدیری 50 میلیون ریال و در بخش داستان کوتاه به اثر برگزیده 30 میلیون ریال، اثر برتر 20 میلیون ریال و اثر تقدیری 10 میلیون ریال اهدا می‌شود. ضمناً آثار برگزیده، برتر، تقدیری و آثار دیگری که قابلیت چاپ داشته باشند، توسط انتشارات سوره مهر با پرداخت حق التألیف منتشر خواهند شد.
