صالح اسکندری- «جرم سیاسی» در نظام های حقوقی پیشرفته دنیا عملی است که با نظم سیاسی حاکم در یک کشور سازگاری ندارد و به هرگونه حمله و تجاوز علیه وجود یا حاکمیت دولت یا بر ضد قانون اساسی کشور یا بر ضد حقوق سیاسی و انتخاباتی مردم، یا بر ضد حسن روابط با کشورهای خارجی و... اطلاق می شود. در نظام جمهوری اسلامی ایران علاوه بر این به علت شرعی بودن منشا قوانین ایران، تجاوز از محدوده هایی که شرع و مذهب برای افراد تعیین کرده، اگر با انگیزه هایی معطوف به قدرت باشد، نیز جرم سیاسی تلقی می گردد.
در جلسه مسئولان عالی قضائی که به ریاست آیت الله هاشمی شاهرودی در 9 اردیبهشت 1387 برگزار شد، در ادامه بررسی لایحه قانون مجازات اسلامی ، ماده 4 این لایحه با موضوع - جرم سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در پایان مسئولان عالی قضائی مصادیق جرم سیاسی و مجازات‌های مرتبط با هرکدام از این جرائم را به تصویب رساندند.براساس ماده4 هریک از اعمال زیر چنانچه با قصد مخالفت با نظام جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد و متضمن خشونت نباشد جرم سیاسی محسوب و مرتکب به حبس از شش ماه تا دو سال یا اجبار به اقامت در محل معین یا منع از اقامت در محل معین از دو تا سه سال و محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت پنج سال محکوم خواهد شد. این موارد عبارتند از:
یک: فعالیت های تبلیغی موثر علیه نظام اسلامی
دو: برگزاری اجتماعات یا راهپیمایی های غیر قانونی
سه: نشر اکاذیب یا تشویش اذهان عمومی از طریق سخنرانی در مجامع عمومی، انتشار در رسانه ها، توزیع اوراق چاپی یا حامل های داده (دیتا) و امکان آن
چهار: تشکیل یا اداره جمعیت غیرقانونی یا همکاری موثر در آنها
پنج: تلاش برای ایجاد یا تشدید اختلاف بین مردم در زمینه های دینی، مذهبی، فرهنگی و نژادی
تبصره یک: چنانچه جرم سیاسی همراه با یکی از جرایم دیگر ارتکاب یابد، مرتکب به اشد مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره دو: صرف انتقاد از نظام سیاسی یا اصول قانون اساسی یا اعتراض به عملکرد مسئولان کشور یا دستگاه‌های اجرایی یا بیان عقیده در ارتباط با امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظایر آن جرم محسوب نمی شود.
رفتار سران فتنه پس از انتخابات اگر چه در برخی مقاطع متضمن خشونت و مصداق محاربه علیه نظام اسلامی نیز بوده است اما قدر متیقنی از «بغی» و بندهای یک، دو، سه و پنج لایحه جرم سیاسی محسوب می شود. معنای بغی در قرآن، عبارت است از رفتار ظالمانه با دیگران تحت تأثیر هوای نفس و برخلاف قانون، برای رسیدن به خواسته‌ای شخصی یا گروهی. از بغی در احادیث و به ویژه در سخنان امیرالمؤمنین علی (ع)، معنای سرکشی در برابر امام و حاکم اسلامی فهمیده شده است.در حوزه فقه، تا آن‌جا که به کلیت برخورد با باغیان باز می‌گردد، اتفاق فقها بر وجوب جنگ و قتال با بغات است. اما درباره شرایط وجوب جنگ اختلافاتی وجود دارد. البته هرگاه بغات جنگ را رها کنند و سلاح خود را به زمین بگذارند، یا تسلیم دولت اسلامی شوند، قتال با آنها حرام می‌گردد. زیرسوال بردن غیر مستند اصل انتخابات به تنهایی جرم کمی نیست چه برسد به اینکه سران فتنه بعد از انتخابات ضمن صدور بیانیه های تحریک کننده، دعوت از اغتشاشگران برای اردوکشی در خیابان ها، تشویش اذهان عمومی از طریق شرکت در مجالس ختم برخی از اشخاص که از اساس کذب بوده است، تشدید اختلاف بین مردم، تهیه خوراک تبلیغاتی برای بیگانگان جهت فعالیت های تخریبی علیه نظام اسلامی، مهیا کردن زمینه لطمه جانی و مالی دیدن تعدادی از افراد جامعه و... عملا بر ضد قانون اساسی کشور و بر ضد حقوق سیاسی - انتخاباتی مردم اقدام مجرمانه صورت داده اند. با این تفاسیر به نظر می رسد تا زمانی که سران فتنه از عملکرد گذشته خود اظهار پشیمانی نکرده اند و در صدد جبران حقوق ضایع شده در جریان فتنه 88 اعم از حق الله و حق الناس نشده اند و در نهایت به مجازات عملکرد خود در گذشته نرسیده اند هرگونه اصلاح با این افراد ظلم در حق جامعه اسلامی باشد.