نگاه

جراحی اقتصادی زیر ذره‌بین نقد و بررسی

مشکلی که ما در طول این سال‌ها عدم هماهنگی قوای سه‌گانه بوده است و هماهنگی بین قوا اتفاق مناسبی است که رخ ‌داده است و اعتقاد به اقتصاد مقاومتی و انقلابی برای حذف ریشه رانت‌ها در بین مجلس، دولت و قوه قضائیه وجود دارد. این موضوع در بخش قانون، نظارت و اجرا مهم است و اگر این چرخه کامل شود نتیجه خوبی را خواهد داشت.
امیر نظیفی- درحوزه هدفمندی یارانهها و اتفاقاتی که در یک ماه اخیر در فضای اجتماعی و اقتصادی رخ داد به جهات استراتژیک و اجتماعی و آثار مثبت و منفی آن موضوع بسیار مهمی است. سیستم اقتصادی پیش از انقلاب با وقوع انقلاب و جنبه ضد کاپیتالیستی و ضد سرمایهداری که در مردم به واسطه پدیده انقلاب ایجاد شده بود سیستم گذشته را دستخوش تغییر کرد، در کشاکش دیدگاه کاپیتالیستی غرب و سوسیالیستی شرق دیدگاه انقلاب اسلامی و فضای اهمیت به فقرا و مبارزه با سرمایهداران در مسئولین نظام اسلامی شکل گرفت و فضای اقتصادی متفاوتی در کشور به این واسطه حاکم شد.

* مشکلی به نام یارانه و ارز 4200 تومانی

فضای بازار و رقابت در اقتصاد سوسیالیستی وجود ندارد و تنظیم قیمت و کنترلگرانی و فضای کار در دولت کنترل میشود این نظام در دنیا مردود شد و آثار خود را خیلی زود در جهان نشان داد اما از دهه 70 تفکر نظام تقسیم تساوی اقتصادی چندان در رونق تولید و رسیدن به عدالت اجتماعی مؤثر نبود و ما گرفتار حجم عظیمی از یارانه بودیم. مشکل این مسئله در این امر بود که مبلغی که برای یارانهها و عدالت اجتماعی هزینه میشد مبلغ بالایی بود درعینحال گرانی هم وجود داشت، نخستین بار در دولت آقای احمدینژاد تغییری حاصل شد و مقرر گردید مبلغ یارانه به صورت مستقیم به مردم اعطا میشد. با اجرایی سازی این طرح تغییری در توزیع یارانه به مردم شد. این طرح نتایج مثبت و منفی داشت اما باعث کنترلگرانی نشد و در مقاطعی به دلیل رشد قیمت ارز و تحریمها و کسری بودجه یارانهها و پولی که وارد یارانهها شد و هزینه یارانههای در دست مردم به سمت خریدهایی مثل دلار و طلا سبب تورم شد و هدف کنترلگرانی و توسعه عدالت اجتماعی را با مشکل روبرو کرد.

با روی کار آمدن دولت جدید که با شعار کنترل بازار و کنترل تورم و گرانی باقیمانده از دولت قبل بود کلیه شرایط بررسیشده بود اما اختصاص ارز یارانهای و ارز 4200 تومانی به بازرگانی و تجارت و مصرف آن در بازار با قیمت بسیار بالاتر معقول نبود و فساد بسیاری را به دنبال داشت. بهطور مثال یکی از شرکتهای لبنیاتی مبلغ سنگینی سوءاستفاده در بخش واردات کره با ارز 4200 تومانی کرد و یا در سایر شرکتها این مبالغ گرفته شد و این ارز به شکل فسادزا استفاده و سبب رانت و سوءاستفاده شد.

جراحی اقتصادی داروی درد اقتصاد بیمار

در برنامه مقاومت اقتصادی ابلاغی رهبر انقلاب خصوصیسازی و خودکنترلی بازار ستون فقرات است و کنار کشیدن دولت از اقتصاد برای مهار اقتصاد نیز مورد توجه است. درنهایت با حذف ارز 4200 تومانی توسط دولت و برای مهار تورم مقرر شد این یارانه به صورت کالابرگ الکترونیک به مصرفکننده اختصاص پیدا کند. این اتفاق اگر به صورت کامل اجرایی شود اتفاق مبارکی است و اثرات آن را خواهیم دید به طور مثال در کاهش قیمت مرغ و خودکنترلی بازار تقویت شد.

از دیگر مواهب این مسئله حذف رانت و فساد و کنترل تولید به شکل غیردستوری است، برنامهریزی تولیدکننده و واردکننده یکی از موارد مهمی است که در اقتصاد دولتی قابلکنترل نیست ولی در اقتصاد آزاد و خودکنترلی کاملاً قابل دستیابی است.

مشکلی که ما در طول این سالها عدم هماهنگی قوای سهگانه بوده است و هماهنگی بین قوا اتفاق مناسبی است که رخ داده است و اعتقاد به اقتصاد مقاومتی و انقلابی برای حذف ریشه رانتها در بین مجلس، دولت و قوه قضائیه وجود دارد. این موضوع در بخش قانون، نظارت و اجرا مهم است و اگر این چرخه کامل شود نتیجه خوبی را خواهد داشت.

*عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی

https://shoma-weekly.ir/UbDNny