نگاه

بر مدار انسجام

هنجار صداقت و راستگویی هنجاری کلیدی در حوزه فرهنگ است و نظام تعاملات فرهنگی جامعه با تاکید بر این هنجار دوام می‌یابد.

سیدمهدی جولایی

رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطَانًا نَصِیرًا

«پروردگارا! مرا (در هر کار) با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز و از سوی خود، حجتی یاری کننده برایم قرار ده»

نوشتار حاضر برپایه مطلع سخنرانی‌های دبیرکل فقید حزب موتلفه اسلامی مرحوم مهندس حبیبی آغاز گردید تا هم یاد و‌ خاطره‌ای از این انسان متقی که هماره می‌کوشید برصراط خلف صالح خویش مرحوم استاد عسگراولادی(ره) و در هماهنگی با آهنگ ولایت گام بردارد باشد و هم مسیری هدایتگر برای ما که میراث‌دار آن بزرگان سفر کرده‌ایم.

ارزش‌ها و هنجارها از عناصر اصلی و ضروری در هر اجتماعی هستند که طی فرایند جامعه‌پذیری در کنش‌های اجتماعی آن جامعه جاری و ساری می‌شوند. هنجارهای اجتماعی به شیوه مشترک تفکر، احساس و عمل اجتماعی می‌انجامد که مبنای اساسی در شکل‌گیری نظم و وفاق اجتماعی است. بسیاری از اندیشمندان اجتماعی بقاء، رشد و تعالی جامعه را بر پایه وفاق و انسجام ارزشی و هنجاری استوار می‌دانند و فروکاست آن را مسبب شکاف در جامعه عنوان می‌کنند. طبیعی است که تشدید این شکاف در هر جامعه‌ای سبب بسیج نیروهای سیاسی و گروه‌های اجتماعی در مقابل یکدیگر می‌گردد.

پرواضح است که در هر جامعه‌ای مجموعه‌ای از تفاوت‌ها و ترجیحات در مسائل مختلف از نگرش‌ها گرفته تا سلیقه‌ها و... جاری می‌باشد، اما فقدان توافق بر حداقلی از ارزش‌ها و هنجارها هم‌چون سم مهلکی می‌باشد که نتیجه‌ای جز هرج و مرج و ازهم‌گسیختگی اجتماعی در بر ندارد. جامعه‌ای زنده و پویا است که وفاق و انسجام نمادین هرروز در آن فزونی یابد تا در سایه آن افراد هم از آزادی عمل برخوردار بوده و هم هماهنگی آن‌ها با یکدیگر مبنای نظمی اجتماعی را پایه‌ریزی نمایند.

آن‌چنان که از نظر مفسرین در مورد آیه صدر‌الاشاره بر می‌آید صدق، بهترین وصف و حالت یک کار و یک شخص در آغاز و انجام آن است. چه بسا کارهایى که آغاز غیر صادقانه دارد و با قصد ریا، سمعه، فریب، برترى‌جویى و مانند آن شروع مى‌شود، یا آغازى صادقانه دارد، ولى پایانى آمیخته به غرور، عُجب، منّت، حبط و سوءعاقب پیدا مى‌کند و برکات آن محو مى‌شود. رمز شکست بسیارى از حرکت‌ها، نبود صداقت در آنها و قطع امداد الهى از آن است.‌ نتیجه صداقت نیز آن است که انسان به جایى مى‌رسد که از صدیقین مى‌شود، پس هرچه مى‌گوید عمل مى‌کند و هرچه را عمل مى‌کند، مى‌گوید. در این مرحله ویژگی ممتازی می‌یابد که قلب و زبان و عملش یکى مى‌شود.

از این رو هنجار صداقت و راستگویی هنجاری کلیدی در حوزه فرهنگ است و نظام تعاملات فرهنگی جامعه با تاکید بر این هنجار دوام می‌یابد. در جامعه ما دقت و توجه به این ارزش‌ها و هنجارهای غنی اسلامی و اجتماعی است که انسجام و وفاق اجتماعی را بگونه‌ای تعالی می‌بخشد که ما نیز همچون مرحوم حبیبی که رهبری معظم در پیام خویش برای درگذشت ایشان، او را از فعالان صدیق عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نامیدند، در ادامه کلامشان دستهای خود را بلند و دلهایمان را به سوی معبود عرضه ‌کنیم که: اَللّهُمَّ اِنّا نَرْغَبُ اِلَیْکَ فى دَوْلَهٍ کَریمَهٍ، تُعِزُّ بِهَا الاِْسْلامَ وَاَهْلَهُ، وَتُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَاَهْلَهُ، وَتَجْعَلُنا فیها مِنَ الدُّعاهِ اِلى طاعَتِکَ ، وَالْقادَهِ اِلى سَبیلِکَ ، وَتَرْزُقُنا بِها کَرامَهَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهِ.

https://shoma-weekly.ir/MVQ3LS