ادب و هنر

بررسی عملکرد صداوسیما برای معرفی سیره و اندیشه های امام خمینی(ره)

مستند «شاخص» که سومین کار مستند محصول واحدمرکزی خبر بود، در دهه فجر سال 88 و پیرامون سیره رفتاری امام خمینی(ره) تولید و به روی آنتن رفت. این مجموعه با پرداختی بی طرفانه و کاملاً آزاد به عملکرد و فعل و قول امام خمینی(ره) در شرایط مختلف و پیرامون مسائل مهم تلاش کرد تا دیدی شفافتر از رهبر فقید جمهوری اسلامی ارائه کند. دیدی که عظمت شخصیت و بزرگی فکر و اندیشه ایشان را بنماید.

شاید کسی به این مسئله شک نداشته باشد که امام خمینی(ره) احیاگر اندیشه اسلامی در قرن بیستم بودند. در واقع این امام خمینی(ره) بود که با رهبری انقلاب اسلامی و بنیان نهادن جمهوری اسلامی ایران بر اساس آرمانهای بلند اسلامی و اندیشه دینی، عطر آزادی و رهایی را در روزگاری که بشر مشامش به بوی تعفن استکبار عادت کرده بود به مشام دنیا رساند. بعد از رحلت امام، این سرچشمه زلال و پایان ناپذیر افکار الهی همچنان برکات خود را برای ملت ما و برای جهانیان داشته و دارد.  برکسی پوشیده نیست که تلاشهای بدنه فرهنگی کشور و نهادها و دستگاه های مختلف، در نشر افکار و اندیشه های ناب حضرت روح الله و شناساندن ابعاد شخصیتی امام خمینی(ره) به نسل های نو در حد انتظار و شایسته این شخصیت گرانقدر نبوده است. البته نمی توان کتمان کرد که تلاش های فراوانی برای نشر افکار امام(ره) در رسانه ملی صورت گرفته است. از جمله مستندها پی در پی و خوش ساختی که به همت واحدمرکزی خبر به مناسبت های مختلف در چندسال اخیر تولید و پخش شده است، قدم های مؤثری برای شناخت هرچه بهتر امام خمینی (ره)به شمار می رود. در ادامه به مرور بخشی از این مستندها میپردازیم:

زندگی یک امام با انقلاب
اولین مستندی که درباره «زندگی و شخصیت حضرت امام خمینی (ره) بعد از انقلاب اسلامی» ساخته و پخش شد، مستند سیره عملی امام روح الله بود. مستندی مبتنی بر اخبار منتشر شده و آرشیو تلویزیون ایران از حضرت امام خمینی(ره) که در برگیرنده مصاحبه ها، خبرها، پیام ها، سخنرانی ها و نامه های امام (ره) بود که در خردادماه 1387 و در طلیعه آغاز دهه چهارم انقلاب و سالگرد امام خمینی(ره) از شبکه یک سیما پخش شد. این مستند در شانزده قسمت در برگیرنده ابعاد مختلف زندگی و روابط امام اعم از حکومتداری، سیاست، فرهنگ، خانواده و...است و ساخت آن مبتنی بر آرشیو خبری و تصویری کمتر منتشر شده از امام خمینی(ره) با استقبال گسترده مردم روبرو شد و نشان داد، بعد از قریب به بیست سال از رحلت بنیانگذار انقلاب، هنوز شور و شوق وصف ناپذیر مردم و حساسیت ایشان در مورد شخصیت والایی به نام آیت الله سید روح الله خمینی در جامعه موج می زند.

شاخصی برای نجات از فتنه
مستند «شاخص» که سومین کار مستند محصول واحدمرکزی خبر بود، در دهه فجر سال 88 و پیرامون سیره رفتاری امام خمینی(ره) تولید و به روی آنتن رفت. این مجموعه با پرداختی بی طرفانه و کاملاً آزاد به عملکرد و فعل و قول امام خمینی(ره) در شرایط مختلف و پیرامون مسائل مهم تلاش کرد تا دیدی شفافتر از رهبر فقید جمهوری اسلامی ارائه کند. دیدی که عظمت شخصیت و بزرگی فکر و اندیشه ایشان را بنماید.

فرهنگ از دید امام خمینی(ره)
مستند جذاب دیگری که با محوریت اندیشه های امام خمینی(ره) در صداوسیما ساخته و پخش شد، مستند «یک نکته از هزاران» بود که در خرداد سال 1391 و به مناسبت سالگرد رحلت امام خمینی (ره) در 5 قسمت پخش شد. این مجموعه اختصاص داشت به بازخوانی آرا و اندیشه های امام خمینی (ره) در حوزه مسائل فرهنگی با بررسی رویدادهای دوران حیات ایشان. در قسمت های مختلف این مجموعه مسائل فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت.

مستندهای دیگر
سیمای جمهوری اسلامی البته مستندهای دیگری هم پیرامون زندگی و افکار امام خمینی (ره) تولید و پخش نمود، همچنین در واحد مرکزی خبر مستندهای دیگری هم تولید شدند که می توان به نوعی آنها را تفکر امام خمینی (ره) مربوط دانست و از آن جمله باید به مستندهای صراط، ریزشها و رویش ها، دفاع مقدس و... اشاره کرد.  این مستندها هرکدام به مناسبتی یا در دهه فجر، یا در سالگرد رحلت امام خمینی (ره) و یا به مناسبت هفته دفاع مقدس پخش شدند و هواره با استقبال مخاطبان روبهرو بوده اند که نشان می دهد هنوز صداوسیما می تواند از ظرفیت علاقهمندی مردم به موضوع امام خمینی (ره) برای ساخت مجموعه هایی که بتواند ایشان را با افکار و اندیشه های آن بزرگوار آشنا  و استفاده نماید.

آیا این تلاش ها برای معرفی امام خمینی(ره) کافی است؟
شاید سازمان صداوسیما جمهوری اسلامی کارهای درخور توجه و مهمی پیرامون امام خمینی(ره) ارائه داده باشد که علاوه بر مجموعه های مستند می توان به پخش منتخب سخنان امام خمینی(ره) پیش از اخبار و امثالهم اشاره کرد ولی نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت که حداقل در ده سال گذشته صداوسیما غالباً رویکردی مناسبتی به امام خمینی(ره) داشته است. در ایام رحلت حضرت امام، دفاع مقدس و دهه فجر به یاد ایشان افتاده و در موردش سخن گفته است یا هنگامی که در کشور زمزمه انتخابات بوده تلاش داشته تا از مقبولیت بی نظیر امام (ره) نزد مردم بهره برده و ایشان را به شرکت در انتخابات دعوت نماید و نظرات امام (ره) در مورد انتخابات را منتشر کند. همه اینها یعنی اتفاقات مناسبتی، یعنی پرداختن مناسبتی به موضوع امام خمینی. چیزی که باعث می شود که ما از دریای عظیم افکار و عقاید این مرد بزرگ محروم بمانیم. این اتفاقات و کارهای خوب هرچند از صداوسیما سر زده ولی آنقدر معدود بوده که نمی توان سازمان مذکور را در این امر موفق دانست. حالا که کشور درگیر مسائل مختلفی است، زمانی که بزرگان کشور از مشکلات جمعیتی میگویند، زمانی که آمار ازدواج در کشور پایین آمده و رسومات غلط و آداب نابجا وارد فرهنگ ازدواج شده، حالا که دانشگاه ها نیاز به یک خط فکری ناب دارند، متأسفانه صداوسیما از خلاقیت برای استفاده از افکار و اندیشه های امام (ره) و انتقال آن به سطوح مختلف جامعه ناکارآمد نشان داده است.
صداوسیمایی کهباید به گفته امام دانشگاه باشد، اینک واحدثابت خمینیشناسی ندارد. باید اعتراف کنیم، صداوسیما نتوانسته از ظرفیت این دریای عظیم معرفت و اندیشه استفاده کند و نتوانسته اندیشه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی امام (ره) را بیست سال بعد از فوت آن بزرگوار به خوبی نمایش دهد و این یعنی دانشگاه عمومی صداوسیما، در پرداختن به واحد فکر و اندیشه امام ضعیف بوده است.

https://shoma-weekly.ir/zm7OUu