ادب و هنر

برای سه معصوم آسمانی

«شهد شوکران» روایت‌هایی است حقیقی از زندگی سه امام معصوم (ع) امام صادق، امام کاظم و امام رضا علیهم السلام که وجه مشترک هر سه آن‌ها مظلومیت در زندگی و شهادت و تشابه در شیوه آن است. قادری با چنین نخ تسبیحی به کند و کاو در زندگی و اقوال این سه امام معصوم پرداخته است و به قول خود روایت‌هایی شگفت و به ظاهر باورنکردنی از زیست آنان را استخراج و در قالب داستان بازنویسی کرده است.
نصرالله قادری در میان مخاطبان فرهنگ و هنر ایران با نمایشنامهنویسی و کارگردانی تئاتر شناخته شده است. او همه حس و عاطفهاش در برداشت خود از یک روایت آئینی، ملی و یا اجتماعی را به طور کامل در نگار متون نمایشی منعکس می‌‌کند و در ‌‌نهایت متنی خلق می‌‌کند که کپی برابر اصل حس و حال اوست در هنگامه مواجهه با آن روایت.

قادری در سالهای اخیر اما بیش از نمایشنامه به نگارش و باز نگارش داستانهای تاریخی از زندگی بزرگان تاریخ اسلام از جمله ابوذر و سلمان و... پرداخته است که در قالب داستانهای بلندی از سوی کتاب نیستان منتشر شده است و درتازهترین کتاب خود نیز با عنوان «شهد شوکران» عصارهای از نگاه تیزبین و نکتهسنج خودش را در مواجهه با حقایقی از زندگی معصومان (ع) به کام داستان کشیده است تا ماندگار و جاودان باقی بماند.

«شهد شوکران» روایتهایی است حقیقی از زندگی سه امام معصوم (ع) امام صادق، امام کاظم و امام رضا علیهم السلام که وجه مشترک هر سه آنها مظلومیت در زندگی و شهادت و تشابه در شیوه آن است. قادری با چنین نخ تسبیحی به کند و کاو در زندگی و اقوال این سه امام معصوم پرداخته است و به قول خود روایتهایی شگفت و به ظاهر باورنکردنی از زیست آنان را استخراج و در قالب داستان بازنویسی کرده است.

ویژگی اصلی این متن در مقایسه با متون به ظاهر مشابه با آن، شیوه روایتی است که قادری برای بیان آن برگزیده است.

«شهد شوکران» از این منظر شامل روایتهایی واقعی است که از زبان یک نویسنده و با بهرهگیری از تخیل او برای فضاسازی و روایت در قالب یک موقعیت داستانی قرار گرفته و عنوان شده است. به عبارت ساده‌‌تر جانمایه روایت و اتفاق منسوب به معصوم در این کتاب حقیقی و مطابق با متون کهن دینی و اعتقادی است، اما شیوه و نحوه روایت آن دستپخت نصرالله قادری است که در پس سال‌‌ها مطالعه و ایستایی در این متون با زیر و بم آنها به خوبی آشنا شده است.

نکته قابل توجه دیگری که متن این کتاب را قابل اعتنا کرده است، نثر خاصی است که قادری در بیان داستانوارههای خود از آن بهره برده است. اسلوب و ساختار این متن به شکلی تنظیم شده است که از سویی به متون کهنه و ساختارهای روایی آنها به ویژه در روایت­های دینی پایبند مانده است و از سوی دیگر از لغات و اصطلاحاتی امروزی و قابل توجه برای مخاطبان امروزی بهره می‌‌برد. به عبارت دیگر شاید «شهد شوکران» را بتوان تلفیقی داستانی از سنت و مدرنیته در روایت داستانی از ائمه معصوم (ع) دانست که تا پیش از این کمتر مورد توجه نویسندگان قرار گرفته است.

در کنار این مسئله نحوه نگاه نویسنده در انتخاب داستان‌‌ها نیز حاکی از وجود نگرشی خاص در نگاه به ائمه (ع) است که در آن نویسنده به دنبال نوعی نگاه کاربردی و احترام برانگیز نسبت به کرامات اهل بیت است که مخاطب با مشاهده آن به خود و آنچه در اقوال و روزگارش میگذرد بیش از پیش رجعت دهد و شاید همین رجعت و خودسازی در پی آن را بتوان از مهمترین نیات نویسنده در خلق این اثر دانست...

شهد شوکران توسط انتشارات نیستان منتشر شده است.

https://shoma-weekly.ir/dPu0P2