رویای آمریکایی گاز ارزان و تضمین شده چند سال است که با تشکیل اوپک گازی آشفته شده است. در حقیقت دوران چک سفید امضا برای گاز ارزان تمام شده است. این افقی است که چشم انداز معادلات انرژی را در چند دهه آینده رقم خواهد زد. پیشینه تشکیل اوپک گازی به «GECF» یا تشکل کشورهای صادرکننده گازبرمی گردد. پیشنهاد اوپک گازی برای اول بار توسط کشورمان در سال 1380 مطرح شد.ایده اوپک گازی به معنای واقعی در تاریخ ۲۹ ژانویه سال ۲۰۰۷ از سوی " حضرت آیت الله امام خامنه ای” رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران طی دیداری با "ایگور ایوانف” دبیر شورای امنیت روسیه در تهران مطرح شد. در این دیدار معظم له طرح مبتکرانه ای را ارائه کردند. ایشان به وجود نیمی از ذخایر گازی جهان در روسیه و ایران اشاره کردند و افزودند: دو کشور با کمک یکدیگر می توانند بنای یک سازمان مربوط به همکاری های گازی را همچون اوپک پایه گذاری کنند. پس از اظهارات مقام معظم رهبری عده ای از این ایده استقبال کردند و از آن به عنوان استراتژی برای کنترل یکه تازی های آمریکا و دول غربی در منطقه خاورمیانه یاد کردند و عده ای نیز این ایده را غیرقابل تحقق و امری نشدنی دانستند. پس از آن اصطلاح "اوپک گاز” با انتشار مقاله‌ای در مجله معتبر "فاینشنال تایمز” در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۶، وارد واژگان سیاسی جهان شد. در این مقاله با ارجاع به گزارشی که توسط کارشناسان ناتو گردآوری شده بود، ادعا شده است که ایران، روسیه، لیبی، قطر، الجزایر و کشورهای آسیای میانه در صدد ایجاد یک کارتل قیمت گذاری گاز با هدف افزایش عواید از طریق متحد ساختن تامین کنندگان گاز طبیعی برای اتحادیه اروپا و گاز طبیعی مایع برای بازار جهانی هستند.
جدول ۱۶ کشور دارای بزرگترین ذخایر گازی جهان به نقل از خبرآنلاین نشان می دهد که روسیه در مقام اول و ایران در مقام دوم دارندگان گاز جهانی قرار دارند.
جدول 16 کشور دارای بزرگترین ذخایر گازی جهان
ردیف نام کشور حجم ذخایر
به میلیارد مترمکعب نسبت به کل جهان
(درصد) تاریخ
آخرین برآورد
1 روسیه 55000 3/18 2010
2 ایران 33500 1/11 2011/1/1
3 ترکمنستان 26200 73/8 2012/1/1
4 قطر 25470 5/8 2010/1/1
5 آمریکا 7716 55/2 2009/1/1
6 عربستان 7461 49/2 2010/1/1
7 آذربایجان 6071 02/2 2010/1/1
8 ونزوئلا 5/5524 84/1 2011/7/19
9 نیجریه 5246 75/2 2010/1/1
10 الجزایر 4502 37/2 2010/1/1
11 عراق 3170 67/1 2010/1/1
12 استرالیا 3115 64/1 2010/1/1
13 اندونزی 3001 58/1 2010/1/1
14 قزاقستان 2407 27/1 2010/1/1
15 مالزی 2350 24/1 2010/1/1
16 نروژ 2313 22/1 2010/1/1
اخیرا آمریکا که در رتبه پنجم دارندگان ذخایر گازی دنیا قرار دارد با دستیابی به تکنولوژی استخراج و فراورش ذخایر نامتعارف گاز طبیعی (شیل گاز)، قیمت این حامل انرژی در بازارهای آمریکا، اروپا و آسیا با کاهش قابل توجه ای روبرو شده است.
بر این اساس آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین واردکننده گاز این روزها قصد آغاز صادرات محموله های LNG را دارد و همزمان در کشورهایی همچون قطر، استرالیا، روسیه، آنگولا، موزامبیک و برخی از کشورهای آفریقایی طرح های جدیدی به منظور افزایش ظرفیت تولید LNG جهان در دستور کار قرار گرفته است.
پیش از این معاون وقت رییس کمیته امور خارجی کنگره آمریکا در واکنشی انفعالی مدعی شده بود که امکان ایجاد «اوپک گازی» با حضور کشورهایی مانند روسیه و ایران در بلندمدت یک تهدید جدی برای صدور منابع انرژی جهانی بوده و علاوه بر تاثیر منفی در روابط مسکو و واشنگتن حتی می‌تواند امنیت ملی ایالات متحده را به خطر اندازد.
جمهوری اسلامی ایران که در سال 2013 پس از واگذاری میزبانی سران کشورهای صادرکننده گاز به روسیه، میزبانی نشست وزارتی این مجمع گازی را برعهده داشت برنامه های مشخص برای واقعی سازی قیمت های گاز در بازار جهانی در نظر گرفته بود.
برحسب برآورد کارشناسان این رشته و اغلب موسسات انرژی از جمله IEA یا آژانس بین المللی انرژی ، SERA و موسسه مطالعات آکسفورد مصرف گاز طبیعی تا سال ۲۰۲۰ به به طور متوسط سالانه ۳/۳ درصد رشد خواهد داشت. با چنین نرخ رشدی کل مصرف گاز طبیعی جهان در ۲۰۲۰ به حدود دو برابر میزان مصرف در سال ۲۰۰۰ خواهد رسید. از سویی روندهای جدید بین المللی که پس از دهه ۱۹۹۰ ایجاد شده باعث شده که امنیت مفهوم کلاسیک خود را از دست داده و به صورت چند وجهی درآید. در این میان امنیت اقتصادی و امنیت محیط زیست پیوند نزدیکی با انرژی دارند. در این روندهای جدید قیمت و تمیزی یک سوخت نقش مهمی در مناسبات بین المللی دارد. بر این اساس تلاش آمریکا برای تسخیر بازارهای جهانی با استفاده از ذخایر نامتعارف گاز طبیعی روندی گریز ناپذیر اما مقطعی است.
نباید فراموش کرد در حال حاضر 11 کشور به عنوان عضو و سه کشور ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز حضور دارند که کشورهای عضو 42 درصد از تولید گاز جهان، 70 درصد از ذخایر گازی جهان، 38 درصد از انتقال گاز با خط لوله و 85 درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال.ان.جی) را در اختیار دارند. ایالات متحده آمریکا توان رویارویی با قدرت عظیم اقتصادی اوپک گازی را نخواهد داشت.