می توانم این کتاب را به دستش بدهم تا بخواند. با سعید ابوطالب گفتگویی کوتاه درباره کتاب «هی یو» - که خودنوشتی از خاطرات اسارت در دست متجاوزین آمریکا به خاک عراق است- داشته ایم:
از «سر بر شانه ستاره» حدود بیست سال است نام شما را بر کتابی ندیده بودیم و بیشتر با آثار تصویری شما را می شناختند؛ چه شد که در روزهای سرخوردگی ناشران و اقبال به پیامهای چند رسانه ای، به حوزه کتاب بازگشتید؟ آن هم با دو کتاب!
بله البته بعد از رمان «سر برشانه ستاره» که در حوزه دفاع مقدس بود . گهگاهی چیزی می نوشتم حتی کتاب کمک آموزشی شیمی آلی و البته فیلمنامه که هیچ کدام بنظر من تاثیر کتاب را ندارد . مخاطب کتاب فرهیخته تر است و البته تاثیر کتاب نسبت به سینما عمیق تر و ماندگارتر . هر دو کتابی که گفتید یعنی «هی یو و» لبنان بعد از 33 روز» جزء دغذغه های اصلی من بوده در این چند سال گذشته . یک نوع احساس مسئولیت اعتقادی و اجتماعی .اگر بخواهم صمیمی تر بگویم . باید بگویم خاطرات زندانی شدن من توسط آمریکایی ها دست از سرم بر نمی داشت . باید مثل یک بار جایی زمینش می گذاشتم . این تجربه را خیلی ها دارند . انگار یک راز هست که همه باید بدانند و تو در سینه حبسش کرده ای . وقتی همه را می نویسی انگار سبک می شوی. می گویی من هرچه را دیدم صادقانه گفتم . قضاوت با شماست.
نوشتن این کتاب زمینه ای برای تولید یک فیلم سینمایی یا مستند در آینده خواهد بود؟
بله از خیلی وقت پیش از آنکه کتاب چاپ بشود عده ای از دوستانم در عرصه سینما و تلویزیون که کم و بیش قصه ها را برایشان تعریف کرده بودم مایل بودند که از این خاطرات فیلمی ساخته بشود دو سه کارگردان سینما و حتی مرحوم رسول ملاقلی پور پیگیر بودند . اما دلم می خواست ابتدا کتاب منتشر بشود .چون کتاب به اصل ماجرا وفادار تراست . حالا هم عده ای پیشنهاد کرده اند که خوب باید شرایطش ایجاد بشود.
در تاریخ شفاهی معتقدند گذر زمان از منظر فراموشی و تأثیر عوامل بعدی بر ذهن گوینده اثر منفی می گذارد، چرا نوشتن این کتاب این قدر با فاصله از حادثه انجام شد؟
در واقع عمده مطالب و مستندات این کتاب در همان دو سه سال اول بعد از آزادی جمع آوری شد اما باید به خودم فرصت می دادم تا بتوانم حق مطلب را ادا کنم . نسخه های اولیه کتاب حدود 5-6 سال پیش به حوزه هنری ارائه شد و در این مدت آرام آرام با نظر دوستان هنرمندم مثل جناب آقا مرتضی سرهنگی چکش کاری شد . اینچنین کتابهایی که حاصل یک تجربه بی بدیل و غیر قابل تکرار است و مثل این کتاب که به موضوع خصومت و توحش نظامیان آمریکا برمی گردد باید با حوصله و تامل نوشته شود . این مثل یک سند تاریخی ارزش دارد پس باید دقیق و درست باشد . باید منصفانه و دور از هیجان زدگی باشد.
به نظر خودتان مطالعات این سالها، حضور در عرصه سیاست و خروج از صحنه رسمی آن، مشاهده حوادث مختلف همچون فرجام حمله آمریکا به عراق و افغانستان، داعش و ... چقدر بر محتوای کتاب اثر گذاشته است؟
این وقایع حال حاضر جهان ، حقیقت را پیش چشم مردم عادی آورده است . موضوع حمایت آمریکایی ها از جریانات انحرافی در جهان اسلام مثل طالبان یا القاعده یا امروز به اسم داعش و .... موضوع جدیدی نیست و یا جنایت های آنها در عراق و افغانستان . در این کتاب دقیقا و بطور مصداقی به این مسائل پرداخته شده است . مثل فرارهای ناموفق زندانیان عرب کمپ بوکا که من هم همانجا زندانی بودم و این فرارها را با دقت روایت کرده ام و بعدا فرار موفق افرادی مثل ابوبکر البغدای که بطور غیر قابل انکاری با حمایت آمریکایی ها انجام شده است .این یک کتاب مستند است بدون آنکه بخواهیم شعار بدهیم.
تعبیر آقای زائری که کتاب «هی یو» را ترسیم گر پشت صحنه‌های خوبی از آمریکا برای ریشه یابی شعار «مرگ بر آمریکا» دانسته بود، قبول دارید؟ نگران این نیستید که در روزهای پسابرجام مشتری این حرفها کمتر شده باشد؟
نه برعکس این روزها روزهایی است که ما می توانیم عمق دشمنی و خصومت دیرینه و غیر قابل تغییر در سیاست های کلان آمریکا علیه مردم و این کشور را به نسل جوان نشان بدهیم . این نسل شاید خاطره دشمنی های آمریکا را در همه زمینه ها بیاد نداشته باشد همین حالا در همین مسئله برجام هم می تواند دروغ و نیرنگ دشمن را با چشم ببیند . من در کتابم شعار نمی دهم فقط یک ماجرا را تعریف می کنم . دقیق و درست و هرجا لازم بوده مدرک ارائه کرده ام .پیوست های کتاب همه مدارک نیست . صفحات بسیار زیاد دیگری هم وجود دارد و در مقدمه نوشته ام که امیدوارم اگر روزی دیگر زندانیان غیر ایرانی و یا زندان بانها ترجمه ای از کتاب خواندند تصدیق کنند و نتوانند آن را تکذیب کنند . این می تواند یک سند بارز شکایت علیه آمریکایی ها باشد .
