محمدکاظم انبارلویی- واژه "رقابت" در حوزه سیاست، ورزش، اقتصاد و ... کارکردها و نیز ادب و آداب خاص خود را دارد. اگر رقابت مثبت باشد منجر به کارآمدی و پیشرفت میشود. رقابت معمولا اگر ناظر به رعایت مصالح و منافع ملی و ترجیح آن به منافع گروهی باشد مثبت تلقی میشود. اما اگر ناظر به قدرت طلبی و رسیدن به جاه و مقام به هر قیمت باشد، فساد ایجاد میکند و مانع کارآمدی و پیشرفت است.
اصولگرایان اکنون مشغول آسیبشناسی عدم توفیق خود در رقابتهای انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری و نیز انتخابات شوراهای اسلامی هستند.
آیتالله یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یکشنبه گذشته از برنامههای این جامعه برای جذب اعضای جدید و حبیبالله عسکراولادی از تجدید سازمان اصولگرایان و رونمایی از کادرهای ورزیده و جوان این جریان خبر داد.تلاشهایی دارد صورت میگیرد که آینده روشن و شفافی را نوید میدهد.
ادب و آداب رقابت حکم میکند انسان به رقیب خود به دیده احترام نگاه کند و رای مردم ونظر نهادهای فیصلهبخش را فصلالخطاب موضوع رقابت بداند.
اصولگرایان در این دوره از رقابت، ادب و آداب گفتگو و رقابت را با حریف و رقیب اصلی رعایت کردند. اما سئوال این است که این ادب را در درون خود هم رعایت کردند؟ پاسخ قطعا منفی است. دلیل روشن آن هم عدم توفیق در انتخابات اخیر است و بس. قرار بود اصولگرایان اختلاف دیدگاههای خود را زیر سقف گفتگو ببرند و در مرئی و منظر دیگران از آن رونمایی نکنند. قرار بود اصولگرایان نقد درون گفتمانی را مدیریت کنند تا منجر به رقابت منفی، ایجاد حسد و کینه نشود.قرار بود اصولگرایان اصلاح ذاتالبین کنند تا بر اساس عقلانیت و خرد جمعی ، مسیر وحدت و همگرایی به سلامت طی شود. قرار بود اصولگرایان بر اساس اصولی که معتقدند، تولید قدرت را به عنوان بسط ید ولایت فقیه در جامعه نگاه کنند. اما آنها در این انتخابات توفیق پیدا نکردند تا این راهکارها را به کار ببندند.
در انتخاباتهای قبلی، عقلای اصولگرا مینشستند یک راهکار حقوقی پیدا میکردند و طبق آن راهکار جلو میرفتند اما کشمکش وعدم تحمل یکدیگر از یک سو و مدیریت اختلافات اصولگرایان توسط برخی نفوذیها و اغیار باعث شد روند واگرایی و اختلاف شدت بگیرد و اصولگرایان با چهار ضلع متفاوت و متنافر در انتخابات شرکت کنند، رقابت با حریف را فراموش کنند و باهم رقابت ، آن هم رقابت منفی کنند.
مقام معظم رهبری یک روزی همه را نصیحت فرمودند که؛
1- اصلاح ذاتالبین کنید
2- شعلههای اختلاف را که در جامعه برافروخته میشود خاموش کنید
3- کسانی را که به هر دلیل از مجموعه برادران جدا شدهاند گرد آورید
4- از زیر مجموعهها مراقبت کنید که به راه تفرقه و تشتت نروند
5- اشکالات، غفلتها، تقصیرها و مقصرها را شناسایی کنید
اصولگرایان این رهنمودها را نه در سطح ملی و نه در سطح روابط با خود رعایت نکردند.
رقیب و حریف تنها به مقدار ناچیزی همینها را عمل کرد و در انتخابات توفیق نسبی پیدا کرد.
امروز که اصولگرایان میخواهند آهنگ جدیدی برای تجدید سازمان خود ساز کنند، باید به رقابت منفی بین اضلاع خود پایان دهند و مدیریت جدیدی را حاکم بر این رویکرد به وجود آورند.
در روایتی نقل شده که پیامبر اکرم(ص) فرموده است: "از گمان (بد) بپرهیزید! زیرا گمان، دروغترین سخن است و عیوب و مسائل پوشیده دیگران را دنبال نکنید و جاسوسی و تجسس ننمایید و با دیگران رقابت (منفی) نداشته باشید و نسبت به همدیگر حسد نورزید و کینه نداشته باشید و از همدیگر نبرید و به هم پشت ننمایید و ای بندگان خدا! برادران هم باشید (چنان که خدا به شما فرمان داده است)" (بخاری، 1422 ق، ح6066؛ مسلم، بی تا،ح 6701؛ احمد بن حنبل، 1420ق، ح7337؛ مجلسی، 1404ق، ج 72، ص 252؛ حرعاملی، 1409ق، ج27،ص59)
واقعیت این است که بدگمانی وسوء ظن بین اصولگرایان از یک سو و نپوشاندن عیوب و اشکالات خود از سوی دیگر، به آنها آسیب رسانده است.
رقابت و سبقت در خیرات بین اصولگرایان که باید منجر به پیشرفت و خدمت و بسط عدالت میشد ، به شکل منفی جلوهگر شد و باعث ایجاد حسد و کینه و نفرت گردید و همین امر موجب بریدن از هم و پشت کردن به یکدیگر شد. عبرت از نتایج انتخابات اخیر ما را به بازگشت به روزهای نشاط، همکاری، تعاون و همگرایی دعوت مینماید. ما از گفتگو برای برون رفت از اختلافات، هیچگاه ضرر نکردهایم.تداوم گفتگوها در بسترهای خاص با نفرات جدید و تازه نفس که منجر به یک سازوکار وحدتآمیز شود خیلی دور از دسترس نیست. کافی است برگردیم به آیین رقابت صحیح و مثبت و مرزهای آن را رعایت کنیم.