نکته: چند روز پیش شاهد راه انداختن یک کارناوال تحت عنوان استقبال از ماه رمضان در خیابان های تهران بودیم. این کارناوال که در حقیقت تقلیدی از کارناوال های خارجی بود، آدمی را به این فکر می اندازد که آیا ما برای استقبال از این ماه  پر فیض و برکت، آیین های خاص بومی و مذهبی خود را نداریم که باید از نمونه های غربی استفاده کنیم.
آیا برگزار کنندکان این کارناوال نمی دانند که مردم استان های مختلف، از دیرباز زیباترین آیین های استقبال از این ایام الهی را خود طراحی و اجرا کرده اند و امروز نیازی به کپی برداری از خارجی ها نیست. آیا تدارک کنندگان این کارناوال نمی دانستند که کارناوال، ریشه در فرهنگ غرب و حتی مسیحیت دارد. در همین راستا برای آشنایی تمام علاقمندان به آداب و رسوم بومی در ماه مبارک رمضان به نمونه هایی از این دست در نقاط مختلف کشور اشاره می کنیم،  آدابی که علاوه بر اینکه ریشه در اعتقادات مذهبی دارند، از نظر فولکلوریک دارای جنبه های هنری و فرهنگی نیز می باشند.  امید است که از این پس دست اندرکاران برنامه های اینچنینی نیز با تحقیق و پژوهش و البته بصیرت بیشتر دست به کارهای فرهنگی بزنند.

رمضان در همدا ن
 از آداب و رسوم اهالی همدان کلوخ اندازان نام دارد، مردم استان روز آخر ماه شعبان را کلوخ اندازان می گویند، در این روزمردم شادی کنان با تهیه و پخت غذایی مخصوص به نام کباب سرداشی سفره خود را برای اطعام نیازمندان و فقرا پهن می کنند. همدانی ها کباب سرداشی را از مخلوط گوشت چرخ کرده، سیب زمینی، پیاز، تخم مرغ، ادویه و گوجه فرنگی تهیه می کنند، مراسم کلوخ اندازان از اول تا پایان روز آخر شعبان ادامه دارد و پس از آن مردم، آماده روزه داری در ماه مبارک رمضان می شوند.
مردم استان پس از آن که فرزندان آنان به سن بلوغ رسیدند، از آنان می خواهند که در ماه مبارک رمضان روزه را کامل بگیرند. درباره بچه هایی که به سن شرعی نرسیده و روزه بر آنان واجب نیست، اهالی همدان اعتقاد دارند اگر بتوانند روزه را قلاغی (کلاغی) بگیرند، خداوند اجر و پاداش روزه کامل را برای آنان منظور می کند.
مردم همدان به روزه نیمه روز و روزه ای که در آن بچه ها از هنگام سحر تا اذان ظهر روزه خود را نخورند، روزه قلاغی می گویند.
از دیگر آداب مخصوص این ماه در همدان آیین توزیع آجیل مشکل گشا است، به عقیده مردم اگر ماه مبارک رمضان در روز چهارشنبه آغاز شود، این ماه بسیار پر برکت و خوش یمن خواهد بود. به همین مبنا زنان با خرید و بسته بندی آجیل مشکل گشا هنگام افطار به قصد نیت و طلب حاجت به مسجد می روند و پس از اقامه نماز مغرب بین زنان نمازگزار تقسیم می کنند. مردم همدان معتقدند، هر کس مراد و حاجتی داشته باشد با پخش و توزیع آجیل مشکل گشا، خواسته هایش برآورده می شود.پخت غذاهای مخصوص از دیگر آیین های ماه مبارک رمضان است، زنان همدانی در این ایام برای افطار، بیشتر از غذاهایی نظیر آش رشته، فرنی، ترحلوا، طاس کباب ، شامی کباب ، سرداشیژ، بورانی و شیربرنج و برای سحری نیزرشته پلو و آبگوشت مرغ می پزند. پخت شیرینی های محلی مانند کماج، انگشت پیچ، پنجه خاله، یوخا، نیس درجهان و اگرده در ماه مبارک رمضان بین خانواده های همدانی رواج دارد. پخت و پز نان های مخصوص محلی نظیر نان اوفاق، نان گرده چرب و نان شاتی نیز از دیگر آیین هایی است که زنان همدان همه ساله در ماه رمضان اقدام به تهیه آن ها می کنند.
یکی از آیین های جالب توجه مردم استان همدان فرستادن افطاری توسط داماد به خانه عروس است، مطابق این سنت دیرینه در ماه رمضان جوان دارای نامزد ، باید افطاری نامزدش را به خانه پدر عروس ببرد، این افطاری شامل چند قرص نان، گرده دو زرده ، برنج، روغن حیوانی، یک عددمرغ و یا ماهی، سیب سرخ ، شیرینی انگشت پیچ و میوه های فصل است. پس از این که افطاری از سوی داماد به خانواده عروس برده شد، خانواده عروس نیز در شب های آینده، خانواده داماد را برای صرف افطاری به منزل خود دعوت می کنند.
علاوه بر این در شهرها و روستاهای استان همدان مرسوم است که پس از پایان ماه مبارک رمضان و در روز عید فطر در تمام خانه ها آش رشته پخته شود، زیرا به اعتقاد مردم، پس از یک ماه روزه داری ، خوردن این غذای آبکی بسیار سودمند است.

رمضان در سمنان
اهالی استان سمنان در ماه مبارک رمضان برای وعده سحری از غذاهایی چون برنج و خورشت و گاهاً ته چین و آبگوشت استفاده می کنند.

مراسم شب های قدر
اهالی استان سمنان در شب های قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده داری مبادرت می ورزند.
زنان  نیز در این شب ها خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.
در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هربند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می کنند.
همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بندازدعا توسط برخی از زنان مرسوم است.
در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند.
در روستای جزن دامغان نیز در این شب ها دستجات زنجیرزن از مساجد و حسینیه های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه ها به زنجیر زنی و عزادارای می پردازند.

رمضان  در قزوین     
 قبل از فرارسیدن این ماه، این خطه از میهن اسلامی، به زدودن آلودگی از چهره خانه و محله خویش می‌پردازند، درواقع با نظافت و خانه تکانی به پیشواز بهار قرآن می‌روند تا بتوانند با فراغت و آسودگی خیال به انجام تکالیف دینی خویش بپردازند.پاکیزگی تنها به محیط خانه محدود نگشته و پیر و جوان با طیب خاطر در نظافت اماکن عمومی‌ محله خود مشارکت می‌کنند و مساجد و حرم امام زاده ها و تکایا را جهت برگزاری مراسم گوناگون ماه رمضان آماده می‌سازند..در امر نظافت شخصی نیز، همگان اهتمام می‌کنند
 
تشخیص وقت سحر
 یکی از آداب و رسوم استحبابی قزوینی‌ها، "رویت هلال ماه" در آخرین غروب ماه شعبان و همزمان با شب اول ماه رمضان است که دیدن هلال نازکی از ماه، ورود به ماه رمضان و ضیافت خدا را نوید می‌دهد.
از قدیم الایام، برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارک رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر و انجام اعمال مخصوص از وسایل و روش‌های گوناگونی استفاده می‌کردند. بعضی از این روش‌ها امروزه نیز متداول و برخی منسوخ شده اند. از جمله شناختن ستارگان و محل و جای آنها در آسمان، بانگ خروس، روشن کردن چراغ‌هایی در نقاط مرتفع شهر و گلدسته مساجد، صدای طبل و ظروف فلزی ، صدای مناجات از گلدسته‌های مساجد، جار کشیدن در کوچه‌ها ، کوبیدن دیوار همسایه و غیره از روش‌های پیشین بوده و امروزه مردم به وسیله زنگ تلفن و ساعت شماطه دار و رادیو و تلویزیون متوجه زمان دقیق سحر می‌شوند.
 
کلوخ اندازان
 در گذشته ، یک روز قبل از ماه رمضان، مراسم کلوخ اندازان در چند شهر ایران انجام می گرفت، که در قزوین به «گل خندانی» معروف بود. در این روز مردم هر شهر یا روستا به گردشگاههای اطراف شهر یا روستای خویش می‌رفتند و انواع خوراک‌ها و غذاها به همراه خود می‌بردند و ضمن دور هم نشستن به تعریف قصه ، سرگذشت ، تفریح و انجام بازی می‌پرداختند و این روز را با خرمی ‌و شادی به پایان می‌رساندند.در این مناسک به نوعی افراد روح و جسم خود را آماده می‌کردند، زیرا علاوه بر تفریح و شادمانی که باعث تقویت روحیه افراد می‌شد، غذاهایی هم که در این روز تناول می‌شد، از انرژی برخوردار بود.