دولت عربستان چه چیز را مى خواهد بر مردم جهان مکتوم نگهدارد که مانع حضور و بررسى نمایندگان رسمى کشورهاى داغدیده مى شود یا شناسایى قربانیان را با تأخیر مواجه مى کند؟
سید مصطفى میرسلیم- براى ریشه یابى فاجعه منا و مسجدالحرام قطعاً گروه حقیقت یاب مى تواند اقدامات دقیقى را انجام دهد که براى جلوگیرى از تکرار نظائر آن در آینده ضرورى است.
در انتظار آن بررسیها برخى نکات در هرحال معتبر است و پیگیرى آنها نباید معطل بماند:
١- در هر حادثه اى ، رسیدگى به قربانیان و امداد رسانى به آنها و نجات آنها، امرى است انسانى که به هیچ وجه مقید نمى شود به این که آیا آن قربانیان مقصرند یا نه. این اصل درسر لوحه راهبرد تمام سازمانهاى امداد رسانى و فعالیتهاى نجات قراردارد. موفقیت در امر امداد و نجات مستلزم آموزش تخصصى و تمرین مستمر و تحقق آمادگى به صورت فصلى یا سالانه و بکارگیرى مؤثرترین فناوریها و ابزارها به دست افرادى است که انگیزه منجیگرى را به عنوان تلاشى مقدس حفظ کرده باشند.
با توجه به حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و فلج بودن سازمان دفاع مدنى عربستان به لحاظ الزاماتى که براى امداد و نجات ذکر شد، واضح است که از آن سازمان و عوامل اجرائى آن هیچ توقعى نباید در امداد رسانى به قربانیان فاجعه چندهزار نفرى منا ابراز کرد: آنها تماشاگران بهت زده اى بودند که در سلسله مراتب فرماندهى تا اجرا کاملاً گیج شده و فاقد کمترین کارآیى و ابتکار عمل بودند. ارائه آمارهاى تبلیغاتى دولت عربستان در باره نیروهاى امداد و نجات نمى تواند آن ضعف آشکار را که موجب جان باختن اکثر قربانیان در طول سه ساعت تأخیر در رسیدگى به حادثه شد، بپوشاند. دولت عربستان نمى تواند از زیر بار این مسئولیت شانه خالى کند.
٢- عبور و مرور در مراسمى که در مدتى محدود براى اجراى مناسک حج ( از جمله شامل طواف، نماز، سعى، وقوف در عرفات، بیتوته در مشعرالحرام و وقوف در مزدلفه و رمى جمرات ) باید انجام گیرد و براى جمعیتى که نزدیک به یک و نیم میلیون است، خود بخود و صرفاً به اتکاء ایجاد راه و تأسیسات ، مدیریت نمى شود. به موازات توسعه عمرانى و ایجاد ساختمان و اقامتگاه و تأسیسات، مدیریت ارائه خدمات (اقامت و ترابرى و بهداشت و نظافت و امنیت....) نیازمند توسعه ویژه است - که بسیارى از طرحهاى اسراف آمیز و رسیدگیهاى ناقص ، عدم نگهداریهاى بموقع ، فقدان نظارت علمى و فنى و بویژه سراسیمگی هایى که در هنگام وقوع حالات بحرانى از خود بروز داده اند- دلالت مى کند بر عدم اهتمام دولت عربستان بر توسعه مدیریت در ایام حج نسبت به چنان جمعیتى که از کشورهاى مختلف با نیازها و شرائط گوناگون به حرمین شریف مراجعه مى کنند. تبختر دولت عربستان در این زمینه بیشتر صلاحیت آنها را زیر سؤال مى برد.
٣- مهمترین سرمایه اى که هر حکومت نزد مردم دارد اعتمادى است که مردم بدان حکومت ابراز مى دارند، اعتمادى که مبناى آن صداقت حکومت است بویژه در اطلاع رسانى.
حکومت عربستان نباید مسلمانان مستطیعى را که ضیوف الرحمن اند و از کشورهاى مختلف در سراسر عالم به حرمین شریف مى آیند ناآگاه و همچون رعیت خود بپندارد و همان گونه که براى تابعین دولت عربستان حکمرانى مى کند بر گرده دیگر مسلمانان نیز سوار شود و نظریات خود را بر اذهان آنها تحمیل کند.
چرا در ماجراى مسجدالحرام ، دولت به جاى پذیرش صادقانه ضعف نظارتى خود و ناکارآیى تشکیلات امداد رسانى عربستان مبادرت به پخش نمایش جولان نیروهاى امدادى و آمادگى ظاهرى آنها مى کند؟ چرا در فاجعه منا ابتدا مبادرت به فرافکنى مى کند و پس از ٤ روز تحت فشار دیگر دولتهاى اسلامى که البته باید مدافع حقوق اتباع خود باشند به گستردگى ابعاد فاجعه اعتراف مى کند؟
دولت عربستان چه چیز را مى خواهد بر مردم جهان مکتوم نگهدارد که مانع حضور و بررسى نمایندگان رسمى کشورهاى داغدیده مى شود یا شناسایى قربانیان را با تأخیر مواجه مى کند؟ اینها برخى نمونه هاى عدم صداقت و اطلاع رسانى منافقانه به مردم مسلمانى است که دولت عربستان نتوانسته است امنیتشان را حفظ کند ؛ همچنین نشانه به هیچ گرفتن آراء سایر مسلمانان در امرى است که جز با مشارکت مدبرانه آنها نمى تواند بدرستى به انجام برسد. دولت عربستان باید به جاى آن که خود را اختیار دار مطلق همه مسلمانان بداند و بر آن پندار تصمیم انفرادى بگیرد و با خودرأیی عمل کند ، از آنها درچارچوب نظامى که مقبول همه است کمک بگیرد و به خدمت رسانى صاقانه وغیرمتکبرانه بپردازد. براى آینده راهى جز این وجود ندارد که با مشارکت همه کشورهاى اسلامى و ارتقاء فرهنگ عمومى مردم در باره نحوه اجراى مناسک حج ، امروز که با پیشرفتهاى امکانات سفرهاى زیارتى ، ناگزیر با جمعیتى میلیونى برپا مى شود برنامه ریزى و اقدام شود.
تأخیر در این هماهنگى هر سال احتمال تهدیدات و خطرات را افزایش مى دهد : اداره امور حج میلیونى قابل مقایسه با سقایه الحاج و پرده دارى کعبه در صدر اسلام با جمعیت چند ده هزار نفره حجاج و در قرنهاى بعدى با جمعیتى چندصد هزار نفره نیست. مسئولیت این غفلت بزرگ را دولت عربستان باید بپذیرد.
١٦ ذیحجه الحرام ١٤٣٦ - مکه مکرمه
در انتظار آن بررسیها برخى نکات در هرحال معتبر است و پیگیرى آنها نباید معطل بماند:
١- در هر حادثه اى ، رسیدگى به قربانیان و امداد رسانى به آنها و نجات آنها، امرى است انسانى که به هیچ وجه مقید نمى شود به این که آیا آن قربانیان مقصرند یا نه. این اصل درسر لوحه راهبرد تمام سازمانهاى امداد رسانى و فعالیتهاى نجات قراردارد. موفقیت در امر امداد و نجات مستلزم آموزش تخصصى و تمرین مستمر و تحقق آمادگى به صورت فصلى یا سالانه و بکارگیرى مؤثرترین فناوریها و ابزارها به دست افرادى است که انگیزه منجیگرى را به عنوان تلاشى مقدس حفظ کرده باشند.
با توجه به حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و فلج بودن سازمان دفاع مدنى عربستان به لحاظ الزاماتى که براى امداد و نجات ذکر شد، واضح است که از آن سازمان و عوامل اجرائى آن هیچ توقعى نباید در امداد رسانى به قربانیان فاجعه چندهزار نفرى منا ابراز کرد: آنها تماشاگران بهت زده اى بودند که در سلسله مراتب فرماندهى تا اجرا کاملاً گیج شده و فاقد کمترین کارآیى و ابتکار عمل بودند. ارائه آمارهاى تبلیغاتى دولت عربستان در باره نیروهاى امداد و نجات نمى تواند آن ضعف آشکار را که موجب جان باختن اکثر قربانیان در طول سه ساعت تأخیر در رسیدگى به حادثه شد، بپوشاند. دولت عربستان نمى تواند از زیر بار این مسئولیت شانه خالى کند.
٢- عبور و مرور در مراسمى که در مدتى محدود براى اجراى مناسک حج ( از جمله شامل طواف، نماز، سعى، وقوف در عرفات، بیتوته در مشعرالحرام و وقوف در مزدلفه و رمى جمرات ) باید انجام گیرد و براى جمعیتى که نزدیک به یک و نیم میلیون است، خود بخود و صرفاً به اتکاء ایجاد راه و تأسیسات ، مدیریت نمى شود. به موازات توسعه عمرانى و ایجاد ساختمان و اقامتگاه و تأسیسات، مدیریت ارائه خدمات (اقامت و ترابرى و بهداشت و نظافت و امنیت....) نیازمند توسعه ویژه است - که بسیارى از طرحهاى اسراف آمیز و رسیدگیهاى ناقص ، عدم نگهداریهاى بموقع ، فقدان نظارت علمى و فنى و بویژه سراسیمگی هایى که در هنگام وقوع حالات بحرانى از خود بروز داده اند- دلالت مى کند بر عدم اهتمام دولت عربستان بر توسعه مدیریت در ایام حج نسبت به چنان جمعیتى که از کشورهاى مختلف با نیازها و شرائط گوناگون به حرمین شریف مراجعه مى کنند. تبختر دولت عربستان در این زمینه بیشتر صلاحیت آنها را زیر سؤال مى برد.
٣- مهمترین سرمایه اى که هر حکومت نزد مردم دارد اعتمادى است که مردم بدان حکومت ابراز مى دارند، اعتمادى که مبناى آن صداقت حکومت است بویژه در اطلاع رسانى.
حکومت عربستان نباید مسلمانان مستطیعى را که ضیوف الرحمن اند و از کشورهاى مختلف در سراسر عالم به حرمین شریف مى آیند ناآگاه و همچون رعیت خود بپندارد و همان گونه که براى تابعین دولت عربستان حکمرانى مى کند بر گرده دیگر مسلمانان نیز سوار شود و نظریات خود را بر اذهان آنها تحمیل کند.
چرا در ماجراى مسجدالحرام ، دولت به جاى پذیرش صادقانه ضعف نظارتى خود و ناکارآیى تشکیلات امداد رسانى عربستان مبادرت به پخش نمایش جولان نیروهاى امدادى و آمادگى ظاهرى آنها مى کند؟ چرا در فاجعه منا ابتدا مبادرت به فرافکنى مى کند و پس از ٤ روز تحت فشار دیگر دولتهاى اسلامى که البته باید مدافع حقوق اتباع خود باشند به گستردگى ابعاد فاجعه اعتراف مى کند؟
دولت عربستان چه چیز را مى خواهد بر مردم جهان مکتوم نگهدارد که مانع حضور و بررسى نمایندگان رسمى کشورهاى داغدیده مى شود یا شناسایى قربانیان را با تأخیر مواجه مى کند؟ اینها برخى نمونه هاى عدم صداقت و اطلاع رسانى منافقانه به مردم مسلمانى است که دولت عربستان نتوانسته است امنیتشان را حفظ کند ؛ همچنین نشانه به هیچ گرفتن آراء سایر مسلمانان در امرى است که جز با مشارکت مدبرانه آنها نمى تواند بدرستى به انجام برسد. دولت عربستان باید به جاى آن که خود را اختیار دار مطلق همه مسلمانان بداند و بر آن پندار تصمیم انفرادى بگیرد و با خودرأیی عمل کند ، از آنها درچارچوب نظامى که مقبول همه است کمک بگیرد و به خدمت رسانى صاقانه وغیرمتکبرانه بپردازد. براى آینده راهى جز این وجود ندارد که با مشارکت همه کشورهاى اسلامى و ارتقاء فرهنگ عمومى مردم در باره نحوه اجراى مناسک حج ، امروز که با پیشرفتهاى امکانات سفرهاى زیارتى ، ناگزیر با جمعیتى میلیونى برپا مى شود برنامه ریزى و اقدام شود.
تأخیر در این هماهنگى هر سال احتمال تهدیدات و خطرات را افزایش مى دهد : اداره امور حج میلیونى قابل مقایسه با سقایه الحاج و پرده دارى کعبه در صدر اسلام با جمعیت چند ده هزار نفره حجاج و در قرنهاى بعدى با جمعیتى چندصد هزار نفره نیست. مسئولیت این غفلت بزرگ را دولت عربستان باید بپذیرد.
١٦ ذیحجه الحرام ١٤٣٦ - مکه مکرمه