رؤسای قوه قضائیه بعد از شهید بزرگوار بهشتی، هر کدام گام‌هایی را در حرکت قوه بسوی جلو برداشته‌اند ولی این حرکات کافی نیست و استمرار ارتقاء اجتناب ناپذیر است.
حمیدرضا ترقی - سخنان عمیق و کارشناسانه و راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد شهادت شهید دکتر بهشتی در روز قوه قضائیه بار دیگر اساسی بودن موضوع اجرای عدالت قضایی در کشور را در کنار عدالت اقتصادی برجسته ساخت تا این شاخص و ممیزه مهم نظام اسلامی از نظام غیراسلامی تبیین و شفاف گردد.
ارتقاء قوه قضائیه
آرزوی رهبری در خصوص قضاء در کشور در کلمه ارتقاء قوه قضائیه خلاصه شد که از نظر ضرورت و اهمیت قابل تردید نیست زیرا پیچیده شدن روز به روز جرائم و نو شدن خلاف‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به ارتقاء جامع قوه قضائیه محتاج است تا بتواند ضمن پیشگیری از جرایم جدید متخلفین گذشته را از بی قانونی و یا عدول از قانون متنبه سازد.
رؤسای قوه قضائیه بعد از شهید بزرگوار بهشتی، هر کدام گام‌هایی را در حرکت قوه بسوی جلو برداشته‌اند ولی این حرکات کافی نیست و استمرار ارتقاء اجتناب ناپذیر است.
قله این ارتقاء از نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی «کفایت عدل قضایی در کشور» اعلام شده وقتی عدالت قضایی در جامعه به کفایت می‌رسد که: در جریان رسیدگی و دادرسی به دعاوی با سرعت، دقت، عدالت و بدون سفارش و پارتی بازی حل و فصل گردیده و مجرم یا متخلف را سر جای خود بنشاند و کیفر کند.
راهبردهای ارتقاء مطلوب
تحقق هدف ارتقاء مطلوب قوه قضائیه با اقدامات زیر میسر خواهد شد:
1- تدوین برنامه جامع قوه قضائیه
2- باز کردن مسیرهای تحقق و عملیاتی شدن این برنامه
3- عدم تأخیر در اجرای برنامه
4- احکام دادگاه‌ها متقن و از سهل‌انگاری و سهل‌گیری به دور و برخوردار از دانش فقهی و حقوقی باشد
5- کاهش نقض احکام دادگاه‌های بدوی در تجدید نظر و دیوان عالی بخاطر نقص محتوایی یا عدم اتقان
6- استفاده از زندان فقط در موارد جزای عمل
7- حفظ آبروی اشخاص متهم مثل حفظ جان آنها از طریق مطبوعات و رسانه ها تا قبل از اثبات جرم
8- کادرسازی برای مناصب مدیریتی قوه قضائیه
9- همکاری قوه با دیگر قوا در مسائل کلی کشور
مروری بر مطالبات رهبری از قوه قضائیه
1- مردم باید لمس کنند که قوه قضائیه ملجاء آنهاست.
2- باید حرکت قوه قضائیه با سیاستهای کلی مصوب که اهداف مقطعی است تطبیق داده شود.
3- باید اطاله دادرسی در پرونده‌های مهم از جمله پرونده‌های مفاسد اقتصادی از بین برود.5/4/87
4- زندان باید آموزشگاه نیکی‌ها باشد.
5- با مفاسد اقتصادی باید به عنوان یک بیماری واگیر برخورد و آن را ریشه‌یابی کرده و ریشه آن را خشک کرد. 5/4/87
6- باید قوه قضائیه از وقوع مفسده‌های اقتصادی توسط افراد طماع، زرنگ پیشگری کند.
7- با ناقضان امنیت کشور چنان برخورد شود که مایه بصیرت شود. 7/4/86
8- قوه قضائیه باید از نظارت قانون استقبال کند، معیار، قانون باشد و قوانین نقض نشود، تخصیص نخورد، تقیید نخورد، از گستره قانون به دلایل گوناگون چیزی حذف نشود. 7/4/86
9- قوه قضائیه ما بر اساس شرع است اگر بر اساس شرع نباشد غلط است. هر بخشی از این قوه که شرعی نباشد، موافق با مقررات اسلامی قضا نباشد آن بخش نه مایه افتخار است نه موجب ثواب و نه کارگشاست.7/4/78
10-آشنا کردن مردم به حقوق و مقررات و جرائم و مجازاتهای قضایی اولویت مهم قوه قضائیه است.23/5/78
11-باید هر کسی احساس مظلومیت کرد، به خود نوید بدهد که می‌روم سراغ قوه قضائیه، حق خود را می‌گیرم و مظلومیت خود را برطرف می‌کنم.
12-دائم باید به دنبال نو کردن ساختارها و به روز کردن وضعیت ساختاری قوه قضائیه بود.
13- نباید حب و بغض‌ها و جریان سازی‌های سیاسی و جوسازی‌ها بر روی مجرای صحیح قضاوت و بر روی ذهن قاضی و بازپرس اثر بگذارد. (سال1389)
14-موفقیت قوه قضائیه به دو عامل بستگی دارد؛ یکی قدرت و اقتدار و دوم اعتماد مردم به آن دستگاه
15- مسئولین قوه قضائیه، باید نگاه کنند، ضعفها را پیدا کنند، مشکلات را پیدا کنند، گره های کور را پیدا کنند، اینها را با ابتکار برطرف کنند.(سال1390)
16- دستگاه‌های قضایی کشورهای اسلامی باید با استقلال رأی و بازگشت به معارف الهی در مسأله قضا، برای بازسازی و ارتقای بنای رفیع قضای اسلامی تلاش کنند.
17- حقوق اسلامی از پیشرفته ترین حقوق دنیاست و احکام اسلامی مطابق با نیازهای روز بشر از جمله عدالت است. 14/9/86
امیدواریم راهبردهای رهبر معظم انقلاب اسلامی سرلوحه کار دستگاه قضایی کشور باشد.
ارتقاء قوه قضائیه
آرزوی رهبری در خصوص قضاء در کشور در کلمه ارتقاء قوه قضائیه خلاصه شد که از نظر ضرورت و اهمیت قابل تردید نیست زیرا پیچیده شدن روز به روز جرائم و نو شدن خلاف‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به ارتقاء جامع قوه قضائیه محتاج است تا بتواند ضمن پیشگیری از جرایم جدید متخلفین گذشته را از بی قانونی و یا عدول از قانون متنبه سازد.
رؤسای قوه قضائیه بعد از شهید بزرگوار بهشتی، هر کدام گام‌هایی را در حرکت قوه بسوی جلو برداشته‌اند ولی این حرکات کافی نیست و استمرار ارتقاء اجتناب ناپذیر است.
قله این ارتقاء از نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی «کفایت عدل قضایی در کشور» اعلام شده وقتی عدالت قضایی در جامعه به کفایت می‌رسد که: در جریان رسیدگی و دادرسی به دعاوی با سرعت، دقت، عدالت و بدون سفارش و پارتی بازی حل و فصل گردیده و مجرم یا متخلف را سر جای خود بنشاند و کیفر کند.
راهبردهای ارتقاء مطلوب
تحقق هدف ارتقاء مطلوب قوه قضائیه با اقدامات زیر میسر خواهد شد:
1- تدوین برنامه جامع قوه قضائیه
2- باز کردن مسیرهای تحقق و عملیاتی شدن این برنامه
3- عدم تأخیر در اجرای برنامه
4- احکام دادگاه‌ها متقن و از سهل‌انگاری و سهل‌گیری به دور و برخوردار از دانش فقهی و حقوقی باشد
5- کاهش نقض احکام دادگاه‌های بدوی در تجدید نظر و دیوان عالی بخاطر نقص محتوایی یا عدم اتقان
6- استفاده از زندان فقط در موارد جزای عمل
7- حفظ آبروی اشخاص متهم مثل حفظ جان آنها از طریق مطبوعات و رسانه ها تا قبل از اثبات جرم
8- کادرسازی برای مناصب مدیریتی قوه قضائیه
9- همکاری قوه با دیگر قوا در مسائل کلی کشور
مروری بر مطالبات رهبری از قوه قضائیه
1- مردم باید لمس کنند که قوه قضائیه ملجاء آنهاست.
2- باید حرکت قوه قضائیه با سیاستهای کلی مصوب که اهداف مقطعی است تطبیق داده شود.
3- باید اطاله دادرسی در پرونده‌های مهم از جمله پرونده‌های مفاسد اقتصادی از بین برود.5/4/87
4- زندان باید آموزشگاه نیکی‌ها باشد.
5- با مفاسد اقتصادی باید به عنوان یک بیماری واگیر برخورد و آن را ریشه‌یابی کرده و ریشه آن را خشک کرد. 5/4/87
6- باید قوه قضائیه از وقوع مفسده‌های اقتصادی توسط افراد طماع، زرنگ پیشگری کند.
7- با ناقضان امنیت کشور چنان برخورد شود که مایه بصیرت شود. 7/4/86
8- قوه قضائیه باید از نظارت قانون استقبال کند، معیار، قانون باشد و قوانین نقض نشود، تخصیص نخورد، تقیید نخورد، از گستره قانون به دلایل گوناگون چیزی حذف نشود. 7/4/86
9- قوه قضائیه ما بر اساس شرع است اگر بر اساس شرع نباشد غلط است. هر بخشی از این قوه که شرعی نباشد، موافق با مقررات اسلامی قضا نباشد آن بخش نه مایه افتخار است نه موجب ثواب و نه کارگشاست.7/4/78
10-آشنا کردن مردم به حقوق و مقررات و جرائم و مجازاتهای قضایی اولویت مهم قوه قضائیه است.23/5/78
11-باید هر کسی احساس مظلومیت کرد، به خود نوید بدهد که می‌روم سراغ قوه قضائیه، حق خود را می‌گیرم و مظلومیت خود را برطرف می‌کنم.
12-دائم باید به دنبال نو کردن ساختارها و به روز کردن وضعیت ساختاری قوه قضائیه بود.
13- نباید حب و بغض‌ها و جریان سازی‌های سیاسی و جوسازی‌ها بر روی مجرای صحیح قضاوت و بر روی ذهن قاضی و بازپرس اثر بگذارد. (سال1389)
14-موفقیت قوه قضائیه به دو عامل بستگی دارد؛ یکی قدرت و اقتدار و دوم اعتماد مردم به آن دستگاه
15- مسئولین قوه قضائیه، باید نگاه کنند، ضعفها را پیدا کنند، مشکلات را پیدا کنند، گره های کور را پیدا کنند، اینها را با ابتکار برطرف کنند.(سال1390)
16- دستگاه‌های قضایی کشورهای اسلامی باید با استقلال رأی و بازگشت به معارف الهی در مسأله قضا، برای بازسازی و ارتقای بنای رفیع قضای اسلامی تلاش کنند.
17- حقوق اسلامی از پیشرفته ترین حقوق دنیاست و احکام اسلامی مطابق با نیازهای روز بشر از جمله عدالت است. 14/9/86
امیدواریم راهبردهای رهبر معظم انقلاب اسلامی سرلوحه کار دستگاه قضایی کشور باشد.