نگاه

منشور برادری مجلس نهم

مجلس نهم باید سرمایه رهنمودهای این دوره رهبری را به سرمایه رهنمودهای گذشته بیافزاید و مجموع آنها را مورد توجه و عمل قرار دهد. ب
قسمت اول
حمیدرضا ترقی -
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام مهم شان به مجلس نهم که در مراسم افتتاحیه قرائت شد و در شماره قبلی نشریه بدان پرداختیم هدایتهای کلی و مهمی نسبت به مجلس و نمایندگان داشتند که انتظار می‌رفت در روند مقدمات شکل‌گیری مجلس مورد توجه و عنایت کامل نمایندگان قرار می‌گرفت، در آن پیام معظم له ویژگی‌های یک مجلس مطلوب را تبیین فرموده و مهمترین چالش مجلس که امر قانون‌گذاری مطلوب و راهگشا برای کشور است را مورد توجه قرار دادند و همه نمایندگان را به توصیه‌های گذشته خود به دیگر مجالس قبلی ارجاع دادند. این ارجاع معظم له به توصیه‌های گذشته بدین مفهوم است که مجلس نهم باید سرمایه رهنمودهای این دوره رهبری را به سرمایه رهنمودهای گذشته بیافزاید و مجموع آنها را مورد توجه و عمل قرار دهد. بنابر این آنچه در گذشته و حال بویژه در دیدار اخیر نمایندگان منتخب مردم مجلس نهم با مقام معظم رهبری بیان شده منشور راهبردی معظم له برای مجلس نهم تلقی خواهد شد که در حد وسع بدان اشاره می‌کنیم.

الف) مجلس برنامه داشته باشد
فقدان برنامه چهار سال در هر دوره مجلس یکی از نقاط ضعف مجالس در گذشته بوده، اینکه سرنوشت مجلس فقط به طرح‌ها و لوایح وارده سپرده شود مجلس را به سمت انفعال و تابعی از طرح و لایحه سوق خواهد داد که ممکن است توسط تعداد معدودی نماینده یا کمیسیونی از دولت تنظیم گردد. در حالی که قوه مقننه به عنوان ابزار اعمال حق حاکمیت ملت نباید منفعل باشد تا مثل مجلس هشتم چند نماینده با عناصری از بیرون طرحی را تهیه و مثل وقف دانشگاه آزاد به خورد مجلس بدهند و مجلس بدون اینکه عقبه و اهداف پشت پرده آن را متوجه شود منفعلاً آن را بررسی و تصویب و بلافاصله ناچار به لغو مصوبه خود شود. در شرایطی که کانونهای ثروت و قدرت به دنبال بهره برداری از مجلس در امر هموارسازی اهداف خود هستند. فقدان برنامه چهارساله برای مجلس عارضه آسیب پذیری است که اگر بدان توجه نشود می‌تواند خروجی مجلس را با مشکل روبرو سازد. مقام معظم رهبری در این رابطه فرمودند:
انشاءالله نمایندگان محترم مجلس با استقلال، یا آزادفکری، با رعایت مصالح کشور، با احساس شجاعت در مقابل دشمن و با امید به آینده، حرکتهای خودشان را برنامه‌ریزی ‌کنند، تنظیم کنند، دنبال کنند. قطعاً کشور منتفع خواهد شد.

ب) تکلیف‌گرایی در نظارت و قانون‌گذاری
تکلیف‌گرایی در امر قانون‌گذاری و نظارت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا ادای تکلیف، از مولفه‌های مهم در رهبری امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است که آشنایی با معنای آن و بکارگیری در قوای سه گانه و ساختار حکومت امری ضروری و لازم است.
تکلیف گرایی مستلزم 1- تکلیف شناسی 2- ادای تکلیف است.«تکلیف شناسی» یک باب معرفت است، دقت و هوشمندی لازم دارد زیرا انسان تکلیف‌گرا بدنبال نظر و خواست خودش و گروهش و وابستگانش در انجام کاری نیست بلکه دنبال این است که ببیند خدا و مولایش چه می‌خواهند، بنابر این برای تکلیف شناسی به معرفت و آگاهی نسبت به حکم خدا نیاز داریم. لذا نمایندگان مجلس باید در هر طرح و لایحه ای که مطرح می‌شود و هر تصمیمی که می‌خواهند بگیرند ببینند خدا چه می‌گوید و همان را تصویب کنند. «ادای تکلیف»از جمله استعدادهای انسان، استعداد تکلیف‌پذیری است، انسان می‌تواند در چارچوبی که قانونی برایش وضع کرده زندگی کند، هر موجود دیگر غیر از انسان جز از قوانین جبری طبیعی، از قانون دیگر نمی‌تواند پیروی کند، ولی انسان یگانه موجود ممتازی است که این امکان و توانایی شگفت را دارد. امام که مروج فرهنگ ادای تکلیف به مفهوم گسترده اش در نظام مدیریت اسلامی است در تصمیم‌گیریهای او اصل تکلیف‌گرایی را به عنوان یک فریضه می‌توان مشاهده کرد. امام می‌فرمایند: مهم این است که ما تکلیف حال و آینده را بدانیم، امام مدرس را مردی تکلیف‌گرا می‌دانست و از او به عنوان الگوی نمایندگان در انجام تکلیف یاد می کردند. بنابر این در قاموس ادای تکلیف، شکست راه ندارد و نگرانی از نتایج آن نباید مانع انجام تکلیف شود.

ج) زنده و سالم بودن
حفظ نشاط و تحرک مجلس و فقدان رکود و خمودی در اقدامات و انجام وظیفه مجلسیان مستلزم درست انجام دادن وظایف و قانون‌نویسی  خوب، نظارت درست بدون نیتهای نادرست و حضور مفید در محیط کاری مجلس و حضور سیاسی در فضای کشور و جهان داشتن و موضع‌گیری به وقت و به هنگام داشتن و از حضور در کمیسیونها غفلت نکردن و اتاقهای فکر مجلس را جدی گرفتن است که زنده بودن مجلس را نشان می‌دهد.سالم بودن مجلس از جهت سلامت سیاسی و سلامت اخلاقی و مالی نمایندگان راهبرد مهمی است که بر اساس آسیب‌شناسی مجالس گذشته مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است. انحراف نماینده از اصول انقلاب بی مبالاتی نمایندگان در مسائل مالی و پول گرفتن و پول دادن و مرتبط شدن با وزارتخانه‌ها و یا واسطه شدن برای درآمدزایی این و آن مغایر سلامت نمایندگان است. خرج‌تراشی برای مجلس و هزینه‌های سنگین را برای مسائل رفاهی و غیره نمایندگان اختصاص دادن اینها سلامت مجلس را در معرض خطر قرار می‌دهد.

د) خود نظارتی
تقوای جمعی در مجلس و تواصی به حق و صبر و امر به معروف و نهی از منکر در بین خود نمایندگان اجرای قانون خود نظارتی مجلس را ممکن و نمایندگان را مقید به رعایت بسیاری از ارزشها و ضوابط می‌کند. این مهم باید در مجلس نهم بطور جدی مورد عمل و توجه قرار گیرد.

ه) تقوای تریبون
بلندگو و تریبون مجلس تنها تریبون آزاد و بازی است که عموم جامعه آن را می‌شنوند و نمایندگان محدودیتی در بیان و طرح مسائل از آن تریبون ندارند، رسانه‌های داخلی و خارجی و دوست و دشمن دقیقاً آن سخنان و گفته‌ها را رصد کرده و از آن بهره برداری می‌کنند. لذا اگر نمایندگان در استفاده از این تریبون تقوای لازم را نداشته به آبروی دیگران تعرض کرده و افکار عمومی جامعه را متشنج و یا با برخوردها و یا الفاظ سبک ‌شأن مجلس و نمایندگان مردم را آسیب بزنند، جایگاه این قوه در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
معظم له تاکید فرمودند: پرهیز از تعرض به آبروی این و آن نشانه سلامت مجلس است.

و) استقلال بدون تخریب دولت
رهبر معظم انقلاب راه و روش مشخصی را در رابطه با استقلال مجلس بیان داشتند که به استقلال مجلس خیلی اهمیت می‌دهند ولی مفهوم این استقلال از دولت، پریدن به دولت نیست، معنای مستقل بودن این نیست که دائم با دلیل و بی دلیل به دولت حمله شود. بلکه باید اختلافات از طریق قانون و مراجع مربوطه حل و فصل شود.

 

https://shoma-weekly.ir/b9Rfd5