اول اینکه آرایشهای شکل گرفته که توأم با اطمینان کامل نبود، را بر هم زد در حالی که این آرایش پس از مرحله ثبتنام تا مرحله اعلام صلاحیتها کاملاً متفاوت با آمایش شکل گرفته قبل از ثبت نام بوده.دوم اینکه فضای همگرایی احتمالی در آرایشها و گرایشها را نسبت به نامزدهای مطرح تغییر داد و این تغییر باعث گردیده تا به سرعت و به دلیل فرصت باقیمانده تا روز بیست و چهارم خرداد ماه همگرایی جدیدی شکل گیرد. در این رابطه برای 8 نامزد موجود چند فرضیه و احتمال در فضای سیاسی وجود داشته و یا از زمان ثبتنام با ورود بعضی نامزدهای کمتر مطرح و عبور از گردنه احراز صلاحیت ایجاد گردید که به اختصار به این احتمالات و یا انتظارات پرداخته میشود. ائتلاف سه نفره آقایان ولایتی، حداد و قالیباف که با فرض حضور یک نفر و توافق روی آن چند مورد ابهامزا پیش روی ما گذاشت که این ابهامها ناشی از دو گرایش اتکا به نظرسنجیها و تأکید بر اجماع قاطبه اصولگرایان و جامعتین بود. بنابر این هرکدام از سه شخصیت این ائتلاف ظرفیتها و تفاوتهای قابل توجهی دارند که دو مقوله را باید در سه مرحله تا قبل از ثبتنام، از ثبتنام تا اعلام صلاحیتها و از اعلام صلاحیتها تا روز انتخابات تحلیل نمود.
با ورود آقای جلیلی به صحنه انتخابات و گمانهزنیهای مستقل بودن و یا وابسته به بعضی از جریان گروه پایداری و یا معدودی از طرفداران جریان احمدی نژاد ومشایی و با توجه به رد صلاحیت برخی از نامزدها مطرح، این نامزد هم در کانون توجه قرار دارد ولی با یک علامت سئوالی بی پاسخ، یعنی نداشتن سابقه و تجربه کار اجرایی و عدم حضور در بحرانها و چالشهای انقلاب در سطوح مدیریتی روبهرو هستند و اجماع آنها که آگاهانه و یا همراه با موج به این سمت گرایش توأم با تردید پیدا میکنند، پاسخ قانع کننده و مطابق باانتظاری را نیابند.به هر حال واقعیت این است که با توجه به معیارهای مورد نظر رهبری و سابقه و تجربه افراد و کارایی آنها و امتحانهایی که درمیدانهای سیاست کلان نظام دادهاند و اعتمادی که نخبگان و هدایتگران جریان اصولگرا خواهند داشت، اصولگرایان آرایش خود را در همین محدوده چهار نفر با رتبه بندی توانمندی و کارآمدی شکل خواهند داد. با ورود و حذف آیتالله هاشمی رفسنجانی از صحنه رقابت، واقعیت این است که میدان وسیعی صرف نظر از کارکرد جریان فتنه و یا ارزیابی عملکرد هشت ساله دولتهای هاشمی و یا آسیبهای هشت ساله دوره احمدینژاد، برای ورود و حضور اصلاحطلبان و کارگزاران بازگردید. بدیهی است با کنار رفتن آقای هاشمی رفسنجانی مشارکت توأم با انگیزه تماشاگران این میدان صرف نظر از چیستی و چرایی آن تا حدود زیادی البته نه بهطور کامل به قوت خود باقی است و فضا برای جولان دادن آقایان حسن روحانی و عارف و غرضی فراهم گردید. یعنی نامزدهای منتسب به جریان اصلاحطلبان که آقای غرضی هم در آن دایره قابل تعریف است، اگر بدون ورود و خروج آیت الله هاشمی رفسنجانی محدوده یک کیلومتری برای مسابقه و رقابت داشتهاند، ولی با شرایط جدید این محدوده چند برابر گردیده و اگر هر سه نفر ائتلاف نمایند، یکی از اضلاع رقابت قابل توجه هستند که نتیجه این تحلیل را باید در هفته آخر انتخابات و پس از مباحث ارائه شده در صدا و سیما جستجو نمود. آقای محسن رضایی که با چندمین بار آزمون شانس خود، صرف نظر از سابقه قابل تحسین وی در جنگ به عنوان نامزد مستقل وارد میدان گردید، با وجود جلب بخش نه چندان زیادی از آراء در مرحله قبل از ثبت نام امیدوار بود، بهنظر میرسد با نوع جهتگیری انتخابی او آرای زیادی را از آرایشهای موجود به سبد خود نخواهد ریخت.با تجربهای که از نظرسنجیها و تبلیغات صدا و سیمای نامزدها وجود دارد، باید گفت ضمن توجه به آرایشها و انتظارات و گرایشهای جامعه در سه مقطع تا قبل از ثبتنام و دوره ثبت نام تا اعلام صلاحیتها و مقطع پس از آن، نوسان نظرسنجیها فراوان و قابل اعتماد نبوده، هر چند روند تا حدودی همگی را طی کرده باشد زیرا صورت مسئله تغییر نموده و بخش زیادی از آحاد جامعه درده روز آخر و بلکه هفته آخر گرایش خود را قطعی میکنند و تجربه نشان داده این شیب معمولاً به سمت نامزد با رأی بالاتر است.
واقعیت دیگر این است که دهه چهارم پیشرفت و عدالت و نوع هدایتهای رهبری و رقابت برنامه محوری و تجربهای که مردم از سه دوره ریاست جمهوری بعد از جنگ را دارند، فضا را نسبت به گذشته متفاوت میسازد و با سطح بالای آگاهی مردم و مشکلات داخلی و بینالمللی و چالشهای پیش روی نظام و بیداری اسلامی و ارتقا سطح بینالمللی نظام، رأی مردم در این دوره نسبت به دورههای قبلی متفاوتتر خواهد بود. نظرسنجیهای علمی و وسیع قابل اتکا و اطمینان آن است که در دو مقطع پانزدهم یا شانزدهم خرداد و بیست و یکم خرداد انجام و از نتابج آن بهره لازم را گرفت.خلق حماسه سیاسی در روزهای آخر مستلزم آن است که هر دو گروه اصولگرایان و اصلاحطلبان به سمت یک نامزد اصلی و یک نامزد احتیاطی تا 24 ساعت آخر همگرا شده و از میان خود آنکه با تجربهتر، کارآمدتر، سالمتر و کارآزمودهتر هست را به عنوان نامزد اصلی انتخاب و با بسیج گسترده ملت برگ زرین و افتخارآفرین دیگری را در کتاب انقلاب اسلامی رقم بزنند.